Để làm lễ kỷ niệm, xí
nghiệp TimeRide đã nghĩ ra cách tổ chức cuộc lễ phải rất đặc biệt
là chương trình hoạt náo ba chìu, với 600 tòa nhà và 2000 chiếc xe
của Bá linh 1989, tức xe Trabant, được tái tạo .
Tham dự lễ chỉ cần
leo lên một chiếc xe Bus ảo và cặp kiến 3D để ngược dòng thời gian,
đi dạo đường phố Đông Bá linh trước khi Bức Tường sụp đổ . Du khách
sẽ tham quan một thành phố trong thực tế không còn nữa.
Chương trình du lịch
ảo sẽ trải dài trên lộ trình 2, 38
km bắt đầu ở Checkpoint Charlie . Đây là một địa
điểm lịch sử dành cho du khách ngoại quốc với những cửa hàng bày
bán kỷ vật như mảnh vụn của Bức Tường, hình cảnh sát Đông Đức,
trang phục quân đội thời cộng sản, tiệm cà phê và nhứt là tấm bảng
ghi «Bạn rời khỏi khu vực Mỹ».
Nhưng thực tế, hiện
đang có cả triệu người chờ dự lễ kỷ niệm 30 năm Bức Tường sụp đổ
vào thứ bảy 9 tháng 11 này . Có hơn 200 chương trình với màn nhạc
kịch qui mô lớn tại cổng Brandebourg vào tối 9/11 tưởng niệm đêm lịch
sử . Để đánh dấu tầm quan trọng lễ kỷ niiệm 30 năm, cửa hàng lớn
bực nhứt Bá linh KaDeWe (Kaufhaus der Westens,
60 000m2, 7 từng), đại diện bộ mặt Bá linh sang trọng, đã
có một ý kiến rất đơn giản nhưng rất hay . Ban Giám đốc đặt cho nhơn
viên mỗi người 1 câu hỏi « Anh, chị làm gì hôm
9/11/1989 ? » .
Câu trả lời dán lên
mặt cửa kiếng với hình ảnh ngày 9 lịch sử để thay thế cho trang trí
Noel năm nay .
Trong những ngày đầu
sau khi Bức Tường sụp đổ, dân Đông-Bá linh đua nhau tới cửa hàng KaDeWe
. Họ không mua gì hết . Chỉ muốn nhìn xem, ngửi, cảm nhận, trầm trồ,
….Không ai dám rờ tới một món nào cả . Những thứ mà trước giờ họ
chỉ thỉnh thoảng nhìn thấy trên TV Tây Đức .
Hôm nay, ngày kỷ
niệm, dân chúng đi dạo trên đường phố, dừng lại trước cửa hàng, đọc
những lời ghi lại của nhơn viên KaDeWe vừa hồi tưởng như mới ngày
nào, vừa trao đổi kỷ niệm với nhau đầy thân tình .
Để kỷ niệm 30 năm
ngày Bức Tường sụp đổ có ý nghĩa hơn, nhà KaDeWe lấy một quyết
định thật đẹp : đổi tên gọi KaDeWe trở thành KaDeBe – Kaufhaus Der
Berliner .
Cộng đồng người Việt
Âu châu kêu gọi nhau từ mấy hôm nay cùng tới Bá linh tham dự biểu tình
kỷ niệm 30 năm ngày Bức Tường sụp đổ .
Ngày này 30 năm
trước
Sau thế chiến, nước Đức
thất trận và đổ nát . Đức và Bá-linh bị các nước thắng trận chia cắt . Phần
bị Nga chiếm lập tức đặt dưới gọng kèm búa liềm . Hình ảnh lãnh tụ Staline được treo lên khắp nơi . Những
cuộc diển hành tôn sùng lãnh tụ bắt đầu . Trong lúc đó, phía bên Tây Đức và Tây
Bá-linh đường phố tráng lệ, dân chúng sanh sống sung túc và tự do .
Dân chúng 2 bên Đông và Tây còn qua lại được . Ai ở
bên Đông muốn di chuyển qua phía Tây sanh sống cứ mua vé xe cho một chuyến đi
không trở lại . Tinh hình dể chịu này chỉ kéo dài đến ngày 13 – 8 – 1961 thì bức
tường được dựng lên chia đôi Bá-linh để ngăn cảng làn sóng người phía bên Đông
không chạy được qua phía Tây nữa vì đến lúc phía Đông gần như không còn người
có khả năng làm việc . Các bác sĩ, y tá, kỷ sư, thợ chuyên môn, tài xế, …lần lược
ra đi . Bộ Công an đã phải điều động nhân viên an ninh đi làm tài xế xe Bus, xe
Điện .
Bức tường Bá-linh chia đôi Bá-linh, mà còn mang ý
nghĩa chia đôi thế giới .
Dân chúng bá-linh bàng hoàng . Người ta lấy drap nối
lại bám vào tuột xuống từ cửa sổ trên lầu cao . Kẻ leo qua đầu tường vượt thoát
. Có nhóm sinh viên đào đường hầm xuyên qua Đông Bá-linh để giải cứu thân nhân
. Những cách vượt thoát đơn giản này chỉ tồn tại được ít lâu vì hệ thống kiểm
soát của cộng sảng ngày càng tinh vi và chặc chẻ. Cửa sổ trên lầu cao đều bị
bít kín bằng tường gạch .
Cảnh vô cùng cảm động là một ông già đứng xơ rơ một
mình nhìn qua bên kia bức tường, nơi con cháu vừa thoát được, nhưng không làm
sao thấy được người thân, ông bèn lấy cái nón nỉ của ông đang đội, máng lên đầu
cây gậy đưa lên thật cao để mong con cháu mình ở bên kia có thể trông thấy cái
nón mà biết ông đang đứng ở đây sung sướng .
Cách nay 30 năm, ngày 9 – 11 – 1989, bức tường lịch
sử Bá-linh sụp đổ . Biến cố này đối với nhiều người có ý nghĩa kết thúc thế kỷ
XX . Trước đó chừng một tháng, Đông Đức vẫn còn là một tiền đồn của phe xã hội
chủ nghĩa vững chắc, ông Honecker là con người quyết tâm bảo vệ chế độ đến cùng .Cũng biến cố này, với
một số người khác, lại mang ý nghĩa « Lịch sử chấm dứt » . Thực tế địa
lý chánh trị thế giới thay đổi . Thãm họa chiến tranh sẽ không còn nữa vì chế độ
cộng sản không còn .
Trong suốt 70 năm, cộng sản đã đưa một phần thế giới
đi theo một hướng với những dấu ấn đẩm máu và nước mắt đau thương mà lại không
mở ra được một tương lai cho thế giới xã hội chủ nghĩa . Nó phải tự đào thải
theo qui luật lịch sử.
Bức tường từ khi dựng lên đến khi sụp đổ tiêu biểu
cho một Âu châu chia hai, và một thế giới chia hai, mở ra cuộc xung đột giửa
hai khối, thảm cảnh của nước Đức bại trận . Mà Bá-linh lại nhắc nhở cho thế giới
hai nền độc tài thay phiên ngự trị Âu châu : độc tài quốc xã và độc tài cộng
sản !
Cảnh bức tường Bá-linh sụp đổ quả thật là cảnh
tưng bừng của một ngày Hội lớn của dân tộc Đức .
Các cô gái hỏi người cảnh sát Đông đức đứng gát ở
cổng vừa được mở ra : « Các anh có vui mừng không ? Chắc vui mừng
lắm, mặc dầu các anh không để lộ vẻ vui mừng ? » .
Trông cảnh sát đông đức lúc bấy giờ chỉ là người
làm phận sự, không thấy vẻ mặt đằng đằng sát khí như công an phải có . Phải
chăng vì họ có học nên có văn hóa, tuy cũng là cộng sảng ? Mà chính thái độ
này đã tránh cho người dân Đức những xung đột thù hằn khi đất nước thống nhứt
trong một thời gian quá ngắn .
Giống hiếm cần bảo vệ
Nay nhìn lại 30 năm trước, nhiều người nhận xét
năm 1989 quả thật là một năm tan rả . Tháng 2, quân nga rút khỏi A-phú-hản báo
hiệu một sự thoái trào toàn diện của Đế quốc Sô-viết .
Tại Ba-lan, Tướng Jaruzelski thả ông Lech Walesa
và bải bỏ tình trạng thiết quân lực, cho phép tổ chức một Bàn Tròn Đại Đoàn kết
dân tộc thật sự gồm có Đại diện Chánh phủ, Giáo hội và đối lập . Bàn Tròn dẩn đến
sự thỏa thuận tổ chức bầu cử Quốc Hội đa nguyên mà kết quả là nhà trí thức công
giáo Tdeusz Mazoviecki làm Thủ tướng . Chánh phủ mới chỉ gồm có 3 đảng viên cộng
sản . Cuối năm, ông Lech Walesa đắc cử Tổng thống Ba-lan . Từ nay, không còn cộng
sản trên đất nước này . Ba-lan ra khỏi khối Warsovie và Comecon, xóa bỏ vai trò
lãnh đạo của chánh đảng . Phải nói Ba-lan là vệ tinh đầu tiên của Liên-sô vứt bỏ
sự giám hộ liên-sô để thật sự trở thành quốc gia độc lập .
Trong đêm 9 rạng 10 tháng 11/1989, khi Bức Tường
Bá-linh sụp đổ, tại Mạc-tư-khoa có một cuộc họp khẩn quan trọng . Cánh
quân nhân yêu cầu can thiệp bằng võ lực để tái lập an ninh trật tự cho Đông Đức
. Điều này có thể làm được và thành công bởi ở Đông Đức có 400 000 quân
nga đồn trú . Nhưng ông Gorbatchev từ chối .
Đến đây, Mạc-tư-khoa đã mất Đông Đức, Ba-lan,
Hung-gia-lợi . Tiếp theo là Tiệp, Lổ-ma-ni và 3 nước Lituanie, l’ Estonie,
Lettonie tuyên bố độc lập . Đế quốc của Staline dùng bạo lực thiết lập từ sau
Thế chiến bắt đầu sụp đổ . Qua năm 1991, Bun-gari và Nam-tư phân tán .
Làm Perestroika, ông Gorbatchev nghĩ có thể áp dụng
lý thuyết « xã hội chủ nghĩa dân chủ và nhân bản » để chinh phục Tây
âu bằng cách xây dựng cho Âu châu một Ngôi Nhà Chung trong đó sẽ sống chung hài
hòa những người « cộng sản cải tiến với những người xã hội dân chủ ».
Nhưng khi Ủy ban TW đảng biểu quyết chấm dứt vai trò lãnh đạo của đảng cộng sản
và Sô-viết đưa ra dự án luật cho tổ chức bầu cử Tổng bí thư bằng phổ thông đầu
phiếu thì giấc mơ hiền hòa của ông Gorbatchev đã không còn thì giờ để thực hiện
. Ông Boris Eltsine lên nắm quyền, nhân danh nước Nga, Biélorussie và Ukraine,
ban hành một văn kiện có giá trị với luật pháp quốc tế và thực tế địa lý chánh
trị để khai tử vỉnh viển Liên-sô .
Ngày 25 tháng 12, ông Gorbatchev từ nhiệm . Ông
nhìn nhận lúc ông nắm Chánh quyền, Liên-sô suy yếu . Tại đây, mọi thứ đều có và
phong phú : đất đai, khoáng sản, và cả trí tuệ dân tộc thiên phú . Tuy
nhiên, dân chúng sống cơ cực hơn các nước mở mang, chậm tiến hơn, chỉ vì xã hội
ngột ngạc do sự quản lý theo ý thức hệ xã hội chủ nghĩa « hồng hơn
chuyên » và gánh nặng quân sự . Phải thay đổi tận gốc .
Rất tiếc Ngôi Nhà Âu châu chung của ông
Gorbatchev không ra đời nhưng Bức tường Bá-linh sụp đổ đã mở rộng Âu châu từ 12
nước ngày nay trở thành 27 nước .
Ngay sau khi cộng sản Liên-sô và Đông âu lần lượt
sụp đổ trọn vẹn, báo chí Pháp phỏng vấn cụu nữ tài tử điện ảnh nguyên tử của Pháp, Bà Brigitte Bardot, nay làm Chủ
tịch Hội Bảo vệ súc vật :
-Bà
nghĩ sao về biến cố cộng sản sụp đổ ?
-Ngày nay, còn sót lại vài đảng cộng
sản lẻ loi . Chúng ta phải thấy đó là giống quí hiếm đang trên đà bị diệt chủng nên cần phải bảo vệ cẩn
thận .
Câu nói của Bà Brigitte Bardot đã đi vào kinh điển
của cộng sản .
Vài nuối tiếc
Ngày nay, ở Đông Đức, Đông Bá-linh, ở Crocavie,
Warsovie của Ba-lan thỉnh thoảng người ta thấy xuất hiện đây đó vài người, với
dáng điệu như hoài niệm về thời xã hội chủ nghĩa . Họ hút thuốc lá phe xã hội
chủ nghĩa củ, tìm mua bàn ghế thời Staline, tổ chức bảo tàng viện hay khách sạn
để nhắc nhở lại thời Honecker hoặc Brejnev . Những người này muốn sống lại cái
thời của trước khi bức tường Bá-linh sụp đổ . Họ tổ chức những cuộc du lịch vào
những bộ lạc những người mồ côi của Staline, tức những khu phố hẻo lánh còn ít
nhiều người còn mơ về thới bao cấp mà họ có tiêu chuẩn để hưởng thụ, khỏi phải
lao động .
Khi nói về những người mang nặng nảo trạng hoài
niệm này, người ta thường nhắc lại một nhân vật như điển hình . Ngày nay, tại Bảo
tàng viện Checkpoint Charlie dành trưng bày hình ảnh về bức tường và những người
hi sanh vì đi tìm tự do lúc ấy có trưng hình ảnh anh công an Đông Đức tên
Konrad Schumann . Anh ta đã đi vào lịch sử .
Năm 1961, đúng vào lúc bức tường dựng lên chia đôi
Bá-linh, Konrad nhảy qua rào kẻm gai, đầu đội mủ nga, tới được phía Tây Bá-linh
. Suốt 15 ngày liền, người ta công kênh anh lên như một anh hùng của tự do .
Sau đó, người ta quên mất anh . Konrad không thể hội nhập xã hội tự do với nghề
làm công an cộng sản . Tây bá-linh giàu có nhưng không phải là thành phố dành đải
ngộ Konrad .
Chỉ ít lâu sau, Konrad say rượu, sống lây lất đầu
đường xó chợ . Anh tiếc đã sai lầm vội chạy theo những người anh em bên Tây
bá-linh mà nay họ là những con người thờ ơ lảnh đạm . Konrad là mẫu người điển
hình đầu tiên của Đông Đức hoài niệm về thời xã hội chủ nghĩa .
Ngày nay, tại Checkpoint Charlie là một trong
ba điểm qua lại Đông-Tây lúc bấy giờ, người ta hằng ngày đang chơi lại trò chơi
chiến tranh lạnh . Vẫn còn ít người dân Đông Đức bất mản vì thất bại trong đời
sống tự do. Họ tỏ ra rất cuồng tín về cộng sản như một thái độ phục hận .
Thành tích của chủ nghĩa xã hội hiện thực
Cách nay hơn nửa thế kỷ, khi Liên-sô phóng lên
quỷ đạo phi thuyền Spounik, Đông Đức đồng thời loan báo cho thế giới biết phát
minh mới của chủ nghĩa xã hội hiện thực : chiếc xe du lịch
Trabant !
Trong những tuần lễ kỷ niệm 30 năm Bức tường
Bá-linh sụp đổ, nhiều Salons sẽ tổ chức trưng bày chiếc Trabant . Ngày nay Âu
châu có tới 150 Câu-lạc-bộ những nhà sưu tập của hiếm quí, xe Trabant của Đông Đức
củ, mà riêng Đức có tới 120 Salons . Những Văn phòng du lịch giới thiệu nhiều
chương trình du ngoạn trong Thành phô Bá-linh, Dresde, Leipzig
Chiếc Trabant ngày nay trở thành của quí hiếm cần được bảo vệ kỷ mà có lẻ chính những người
phát minh ra nó trước kia chưa kịp mơ màng tới .
Ở Pháp hiện có 400 người còn giử 430 chiếc
Trabant được chăm sóc kỷ lưởng như những nữ trang quí giá .
Trabant thuộc loại xe 2 thì, 500 cc, khi chạy
nhả khói xanh, ăn 5,5l xăng /100km . Tốc lực tối đa là 90km/giờ .
Vì sắt thép ưu tiên dành cho kỷ nghệ võ khí để
trang bị cho các nước xã hội chủ nghĩa giử hòa bình thế giới, sườn xe Trabant
làm bằng một thứ hổn hợp gổ và nhựa, nhưng vẫn ô nhiểm khi tiêu hủy .
Việc tu bổ rất đơn giản, chỉ cần thường xuyên
rà lại đinh óc kẻo nó sút ra không biết vì máy nổ làm nó bị long .
Đừng quên Trabant vẫn là giấc mơ vĩ đại của
nhân dân thợ thuyền xã hội chủ nghĩa . Sau khi có hồ sơ tốt, tức đấy đủ và hợp
lệ, nộp đăng ký xin mua thì phải đợi ít nhứt 12 năm . Giá chiếc Trabant bằng 2
năm lương trung bình của một công nhân thợ thuyền .
Trong lúc đó, giấc mơ của người thợ hảng xe hơi
Tây Đức là cuối đời, tức lúc hưu trí, có được cái nhà và chiếc Mercedes , loại
500, để đi chơi vì còn đủ sức khỏe .
Giấc mơ này thường trở thành hiện thực .
Trong ngày Lễ kỷ niệm 20 năm Bức tường Bá-linh
sụp đổ, trên đường phố, nhiều người có dịp nghe người dân Đông Đức của 3 thế hệ
nói về nước Đức hôm qua và ngày nay . Một bà hơn 70 tuổi nhớ lại « Tôi
không sợ Stasi (Mât vụ
Đông Đức) vì tôi không nói chuyện chánh trị .
Được tiêu chuẩn mua sắm Noel, tôi thường phải sắp hàng hẳng giờ để mua được vài
trái cam tươi . Chuối rất hiếm vì sản phẩm ngoại . Bà cười : ngày nay, tôi
ăn mỗi ngày một trái chuối . Để trả thù ! » .
Một bà khác lối 50 tuổi : « Không có
gì phải lo ngại công an khi người ta không cần có chánh kiến khác hơn đường lối
đảng . Mọi người đều được tự do . Tự do đi du lịch qua các nước Liên-sô , Nam
Tại thành phố Leipzig 9/11/89 , trông thấy sách vở của chế độ củ bị vứt tung
tóe ra đường, lấy làm đau lòng cho chữ nghĩa nên ông bèn nhờ người lấy đem về chất
đầy ga-ra, rồi đầy cả trong nhà . Cả triệu cuốn, đủ loại . Ngày nay, ông nổi tiếng
là người sưu tầm sách Đông Đức . Nhiều người muốn tìm những thông tin về Đông Đức
củ phải tới ông tìm mua . Tiền bán được, ông đem cho nhà thờ .
Nước Đức thống nhứt được 30 năm, nhưng ngày
nay, đây đó vẫn còn một bức tường khác, vô hình ngăn cách Đông-Tây ở người dân
bình thường . Nhiều gia đình dời chổ ở vì người láng giềng mới quá xa lạ, không quan hệ
được . Hoặc vì giá nhà tăng vọt cao và nhanh . Người Tây Đức đổ lỗi cho đồng
bào gốc Đông Đức không chịu làm việc, không chịu thích nghi . Người Đông Đức củ
thì cho rằng người Tây Đức ích kỷ, đóng kín và kiêu ngạo .
Dư luận chung cho rằng Đông Đức củ không phát triển,
không có tương lai . Nhưng thực tế, Chánh phủ Liêng Bang Đức đã bỏ ra 1300 tỉ
euros để nâng xã hội Đông Đức lên . Hố ngăn cách giửa Đông và Tây đang nhỏ dần
. Các Viện nghiên cứu quả quyết đến năm 2019, Đông Đức sẽ phát triển mạnh về
các nghành kỷ thuật cao khi hạ tầng cơ sở hiện đang xây dựng xong .
Bức tường Bá Linh sụp đổ xảy ra như một bất ngờ
quá lớn đối với mọi người vì trước đó chỉ ít ngày, cả thế giới không ai nghĩ tới.
Chủ tịch Đông Đức Honecker, lúc dân chúng biểu tình, ồ ạt kéo qua Tây Đức, vẫn
không nghĩ chế độ của ông sẽ sụp đổ, ông không phản ứng mà chờ phản ứng của
Liên Xô như trước đây. Đến lúc tình hình quá khẩn trương, ông ra lệnh cho liên
lạc cầu cứu Liên Xô thì mới được biết Liên Xô không can thiệp đưa xe tăng qua
giải tán biểu tình nữa.
Thế là không còn Đông Đức ! Ông Honecker bị công
lý dân chủ xét xử về những tội chống nhân loại.
Lý thuyết cho rằng một khi cộng sản dùng bạo lực
và dối trá cướp chánh quyền và giữ chánh quyền (lý thuyết của Lênin) thì chế độ
cộng sản sẽ đời đời bền vững vì không bao giờ có thể bị sụp đổ. Lý thuyết này
ngày nay không còn giá trị nữa.
Ngày khai diển Lễ kỷ niệm 20 năm Bức Tường sụp
đổ, dân chúng Đức và nhiều nước âu châu có mặt tại chổ đều hân hoan, trong lúc
ấy có lối ngàn người Đức biểu tình phản đối Lễ, với khẩu hiệu « Lịch sử không
chấm dứt » hoặc « Cực lực chống lại những chiêu bài tự do », « Đả đảo thứ tự do
giả hiệu » . Cảnh sát giử trật tự để cho những người cực tả này biểu tình .
Không biết năm nay, họ có biểu tình nữa không ?
Ngày thứ hai 9/11, các mạng điện tử của đức, của
các Hội thân hữu Đức-Tàu, truyền đi chương trình buổi lễ kỷ niệm 20 năm Bức tường
Bá-linh sụp đổ bị Tàu bắc-kinh ngăn chặn không cho phổ biến trong nước Tàu .
Dân chúng Tàu không thể theo dỏi . Những người làm các mạng điện tử ấy phản đối
nhà cầm quyền bắc-kinh .
Riêng Viêt nam, không biết lúc đó Hà nội, qua Tòa
Đại sứ tại Bá-linh, có theo dỏi, và để dân chúng cùng theo dỏi lễ kỷ niệm
20 năm Bức tường Bá-linh sụp đổ cùng với cả thế giới hay không ? Nếu không, Hà
nội đã để lở mất cơ hội quí báu mà không biết chia sẻ cái vui mừng chân thật
của cộng đồng thế giới .
Năm nay, Bắc kinh và Hà nội cũng lại đóng
cửa ngăn cấm hình ảnh buổi lễ kỷ niệm 30 năm Bức Tường sụp đổ nữa
hay sẽ cho phổ biến ?
Họ lo sợ vì họ đang bị ám ảnh sự sụp đổ
. Vì bất ngờ không thể lo liệu trước được .
Nguyễn thị Cỏ May
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire