Việc Trung Quốc cưỡng ép thúc đẩy Luật
An ninh Quốc gia tại Hồng Kông đã khiến quan hệ Trung – Anh trở nên tồi tệ hơn.
Thủ tướng Anh Johnson tuyên bố sẽ cung cấp Hộ chiếu Quốc tế Anh (BNO) cho khoảng
3 triệu người Hồng Kông để tạo điều kiện cho họ cư trú tại Anh, đồng thời tích
cực thúc đẩy hạn chế đầu tư nước ngoài
liên quan đến mở rộng ảnh hưởng của Đảng
Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) nhằm ngăn chặn xu thế doanh nghiệp Trung Quốc thâu
tóm doanh nghiệp Anh. Ngoài ra, Anh cũng áp dụng luật mới trong quan hệ học thuật
và nghiên cứu khoa học với Trung Quốc. Những hành động chưa từng có này của
Chính phủ Anh đã đánh dấu sự kết thúc thời kỳ hoàng kim của quan hệ Trung –
Anh.
Thủ tướng Anh Boris Johnson.
(Ảnh: paparazzza/Shutterstock).
Trong 20 năm qua, nước Anh chính
là đầu cầu để ĐCSTQ tiến vào châu Âu; hai bên đã thiết lập mối quan hệ chặt chẽ
cùng có lợi trên các phương diện từ đầu tư, khoa học công nghệ đến giáo dục học
thuật. ĐCSTQ đã lợi dụng xu thế chủ nghĩa trọng thương mạnh mẽ cùng truyền thống
liên hệ chặt chữa thương nhân và chính trị của người Anh để biến London
Trong quan hệ lợi dụng nhau này cũng
từng có lúc sóng gió, đó là vào năm 2012, thời cựu Thủ tướng Anh Cameron đã gặp
nhà lãnh đạo tinh thần Tây Tạng Đạt Lai Lạt Ma khiến ĐCSTQ tức giận và hủy bỏ
chuyến thăm Anh của Ủy viên trưởng Nhân đại Ngô Bang Quốc, đồng thời từ chối giới
ngoại giao cấp cao của Anh đến Bắc Kinh. Tuy nhiên, hai năm sau Chủ tịch Trung
Quốc Tập Cận Bình đã chấp nhận lời mời của Nữ hoàng Elizabeth II của Anh và đến
thăm Anh vào năm 2015, mở ra thời kỳ hoàng kim của quan hệ Trung-Anh.
Trong thời kỳ hoàng kim này, nước
Anh là nước đi đầu ở châu Âu trong sáng kiến ‘Vành đai và Con đường của
ĐCSTQ’, cũng là nước châu Âu đầu tiên tham gia Ngân hàng Đầu tư châu Á do ĐCSTQ
khởi xướng; đồng thời, đầu tư của Trung Quốc vào Anh hàng năm cũng gia tăng gấp
đôi, hơn một phần ba nguồn đầu tư quốc tế của Anh là đến từ Trung Quốc.
Các dự án đầu tư của Trung Quốc tại
Anh bao quát nhiều lĩnh vực từ năng lượng và thông tin đến cơ sở hạ tầng, từ cảng
đến sân bay. Trong 20 năm qua, Trung Quốc đã âm thầm chuyển đổi từ nhà xuất khẩu
giá rẻ “Made in China” quen thuộc ở Anh để trở thành cổ đông lớn trong nhiều
doanh nghiệp chủ chốt của Anh. Khi người Anh phát hiện ra rằng cả Sân bay Quốc
tế London Heathrow và Công ty United Utilities lớn nhất của Anh đều có đầu tư
Trung Quốc, bị ĐCSTQ chi phối, thì người Anh mới bừng tỉnh.
Đặc biệt là Công ty công nghệ Huawei
của Trung Quốc đã vươn xa trong 20 năm qua, ngày càng bám rễ sâu ở Anh thông
qua công nghệ 3G và 4G để mở ra thị trường châu Âu và toàn cầu, đã gây được ảnh
hưởng lớn trong hoạt động thông tin và khoa học công nghệ cũng như kinh tế của
Anh; Huawei đã cung cấp tài trợ nghiên cứu phát triển và cơ hội việc làm cho
nhiều trường đại học hàng đầu của Anh với mức độ vượt xa các doanh nghiệp nước
ngoài khác. Ví dụ, tài trợ nghiên cứu của Huawei cho Đại học Oxford
Thủ tướng Johnson đã dựa vào tình
hình thực tế và đề xuất lập pháp trước Quốc hội Anh nhằm hạn chế các công ty nước
ngoài mua lại các công ty của Anh để tránh nguy cơ về an ninh quốc gia. Ông
Johnson nói rõ vấn đề phải ngăn chặn xu thế Trung Quốc thâu tóm doanh nghiệp của
Anh. Theo dự luật này, nếu có doanh nghiệp nước ngoài muốn mua hơn 25% vốn cổ
phần, tài sản hoặc tài sản trí tuệ của một doanh nghiệp tại Anh thì doanh nghiệp
của Anh phải báo cáo tình hình.
Đây là lần đầu tiên Chính phủ Anh
đưa ra một dự luật kiểu này. Điều đáng chú ý là dự luật này cũng liên quan đến
sinh viên Trung Quốc. Hệ thống giáo dục mở là phần quan trọng nhất của sức mạnh
mềm nước Anh, học phí của sinh viên quốc tế cũng là một nguồn kinh phí quan trọng
cho giáo dục đại học Anh, số lượng sinh viên Trung Quốc theo học tại các trường
đại học Anh hiện nay lên tới gần 50.000 và có mức tăng bình quân hàng năm vào
khoảng 1/5 con số này. Với tốc độ tăng trưởng nhanh chóng, sinh viên Trung Quốc
đã trở thành nguồn tài trợ quan trọng nhất cho nhiều trường đại học Anh, ngoài
ra còn kinh phí của ĐCSTQ dành cho trao đổi học thuật khi cử người đến các cơ sở
nghiên cứu học thuật của Anh…
Nhưng khi mức xâm phạm của Trung
Quốc đối với Hồng Kông leo thang, trên đường phố London đã xảy ra tình trạng du
học sinh Trung Quốc phá rối hoạt động biểu tình kháng nghị, các đoàn thể của
ĐCSTQ nằm trong hệ thống đại học Anh đã gây áp lực đối với các vấn đề nhạy cảm
liên quan đến ĐCSTQ, và thậm chí còn có những nỗ lực ngăn chặn tiếng nói của giới
học giả Anh thể hiện đồng cảm với Đài Loan, Tây Tạng và Tân Cương.
Du học sinh Trung Quốc và các quỹ
của Trung Quốc giống như con gà mái đẻ trứng vàng cho Anh. Nhưng với sự tự do học
thuật bị đe dọa và lo ngại việc ĐCSTQ lợi dụng tình trạng suy thoái kinh tế thời
hậu đại dịch viêm phổi Vũ Hán để thông qua đầu tư nhằm gây ảnh hưởng đến chính
trị và an ninh quốc gia, giờ đây người Anh phải loại trừ Huawei và lập pháp để
ngăn chặn doanh nghiệp Trung Quốc thâu tóm doanh nghiệp Anh, đồng thời đẩy mạnh
hạn chế lượng sinh viên Trung Quốc và giám sát nguồn kinh phí nghiên cứu từ
Trung Quốc. Về vấn đề ĐCSTQ cưỡng ép thúc đẩy Luật An ninh Quốc gia ở Hồng
Kông, Bộ trưởng Ngoại giao Anh Dominic Raab tuyên bố sẽ không tiếc trả giá bằng
Hiệp định Thương mại Tự do Trung – Anh. Như vậy, hàng loạt dấu hiệu cho thấy dường
như người Anh đã sẵn sàng đối đầu với ĐCSTQ, tách khỏi Trung Quốc.
* Giang Tĩnh Ninh
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire