Kính dâng và tưởng nhớ GS Nguyễn Văn Trường, người
luôn luôn tôn trọng và chấp nhận tất cả những bất toàn trong cuộc sống của
người viết…
Wabi Sabi là một triết lý
thẩm mỹ cổ xưa bắt nguồn từ Thiền tông, đặc biệt là trà đạo,
một nghi lễ thuần khiết và đơn giản, trong đó các bậc thầy
đánh giá cao cái chén được làm thủ công và hình dạng bất thường, với men không đồng đều, vết nứt, và vẻ đẹp hư hỏng trong sự không hoàn hảo có chủ ý của của người tạo ra cái chén.
đánh giá cao cái chén được làm thủ công và hình dạng bất thường, với men không đồng đều, vết nứt, và vẻ đẹp hư hỏng trong sự không hoàn hảo có chủ ý của của người tạo ra cái chén.
Triết lý Nhật Bản tôn vinh vẻ đẹp trong những gì là
tự nhiên, sai sót và tất cả những gì không hoàn chỉnh.
Các chén cổ trong phòng khách của bạn được đánh giá
cao vì những vết nứt và sứt mẻ của nó?
Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta học cách “phát giải thưởng” những bất toàn,
vết nứt trong lòng và những khiếm khuyết trong cuộc sống lộn xộn của chúng ta?
1 - Khái niệm về Wabi-Sabi - Tại sao sự hoàn hảo là mục tiêu sai
lầm?
Nếu sự luôn đổi mới là trò chơi của suốt cuộc đời bạn, việc theo đuổi sự hoàn hảo không phải là cách để đạt
được điều đó. Chúng ta hãy xem xét vẻ đẹp của một cái chén bị móp méo rồi từ đó chúng ta sẽ nghiệm
ra…cái đẹp!
Khi con người chúng
ta nhận định những “cái nhứt” như: cà phê tốt nhứt, xe tốt nhứt,
điện thoại tốt nhứt, ứng dụng tốt nhứt, trường học tốt nhứt, bác sĩ giỏi nhứt,
đầu bếp giỏi nhứt, công ty tốt nhứt, CEO giỏi nhứt, lực sĩ giỏi nhứt, huấn luyện
viên giỏi nhứt, các nhà thiết kế tốt nhứt, diễn viên xuất sắc nhứt, phim hay nhứt,
trang phục đẹp nhứt, nhà thiết kế tốt nhứt của trang phục đẹp nhứt, đạo diễn xuất
sắc nhứt của những nữ diễn viên xuất sắc nhứt mặc trang phục đẹp nhứt và danh mục
bắt mắt nhứt.v.v…
Để làm nổi bật sự ngưỡng
mộ của chúng ta về các sự “nhứt” trên, chúng ta tạo ra danh sách,
viết lên banner và làm các nghi lễ để tưởng thưởng. v.v… như: trải thảm đỏ, chuẩn
bị giải thưởng và danh hiệu sáng bóng, làm giấy chứng nhận, v.v…
Thực sự, những cái nhứt trên đã là “nhứt” chưa?
Do đó, sẽ còn những
cái nhứt tiếp theo khi có sự đổi mới và sáng tạo mới do con người
tạo ra.
Tuy nhiên, nơi hoàn hảo nhứt đối với sự đổi mới là gì?
Trong một thế giới
hoàn hảo, những ý tưởng hay nhứt sẽ thu hút những người tốt nhứt. Nhưng,
trong thực tế, chúng ta hiếm khi nghĩ những ý tưởng tốt nhứt đưa ta đến thành
công. Thường xuyên hơn, sự đổi mới bắt đầu với những ý tưởng không hoàn
hảo được kết hợp với nhau bởi một nhóm ý tưởng không giống nhau và đồng dạng. Tất
cả có thể đưa đến cơ hội không hoàn hảo!
Nếu chúng ta có một ý
tưởng tuyệt vời – nhưng cần phải mất một thập kỷ để ý tưởng đó được chú ý đến.
Đó là không hoàn hảo. Đổi mới không phải là một khoa học hoàn hảo và do đó, không nên được thực hiện để hành
động như thể nó là hoàn hảo.
Chúng ta cần các số
liệu mới, các quy trình mới và các ưu đãi mới để khuyến khích việc theo đuổi và
công nhận sự không hoàn hảo của cuộc sống thực tế. Nhưng trước khi chúng ta bắt
đầu xây dựng các căn bản hạ tầng để hỗ trợ sự đổi mới, trước hết chúng ta
phải thay đổi thế giới quan của mình. Chúng ta không chỉ phải thay đổi
cách chúng ta nghĩ, mà là những gì chúng ta tin.
Chúng ta phải học cách chấp nhận sự không hoàn hảo như một
tài sản trong quá trình đổi mới trong ta.
2 - Vài ý nghĩa của Wabi Sabi
Lối sống Wabi Sabi là gì? Nguồn gốc của Wabi-Sabi xuất phát từ Thiền tông, có
nghĩa là có một khía cạnh tâm linh quan trọng đối với nó. Wabi xuất phát từ gốc "wa"
có nghĩa là hòa hợp, hòa bình, yên bình và cân bằng. Sa có
nghĩa là "sự nở rộ của thời gian".
Nghệ thuật nhiếp ảnh Wabi Sabi là gì? Wabi-Sabi dành cho nhiếp ảnh gia.... Đơn giản chỉ cần đặt: "wabi-sabi"
là thẩm mỹ Nhật Bản/Zen về vẻ đẹp của sự không hoàn hảo, vô thường, và tự nhiên”.
Nếu bạn có một chiếc quần jean yêu thích đã “dính” vào cơ thể của bạn trong
những năm dài đằng đẵng, đó là "wabi-sabi".
Thẩm mỹ Nhật Bản là gì? Thẩm mỹ Nhật Bản là một
tập hợp các lý tưởng cổ xưa bao gồm wabi (vẻ đẹp thoáng qua và rõ
rệt), sabi (vẻ đẹp của sự tự nhiên và thời gian), và yūgen
(ân sủng sâu sắc và tinh tế). Những ý tưởng này, và những ý tưởng khác, nhấn mạnh
đến nhiều tiêu chuẩn văn hóa và thẩm mỹ của Nhật Bản về những gì được coi là
trang nhã và ôn nhu.
Phong cách wabi sabi là gì? Trong tính thẩm mỹ truyền thống của
Nhật Bản, wabi-sabi là quan điểm của thế giới tập trung vào việc chấp nhận
sự thoáng qua và không hoàn hảo. Thẩm mỹ đôi khi được mô tả là một
trong những vẻ đẹp "không hoàn hảo, vô thường và không đầy đủ".
3 - Hãy rời xa "hoàn hảo"
Các bạn hình dung trong một thời điểm nào đó, khi con cái của bạn còn trong
thời kỳ tuổi thơ, chập chững trong các lớp tiểu học. Mỗi lần tan trường về,
chúng lượm những lá cây khô, một vài hòn sỏi có góc cạnh “đẹp đẹp”. Đối với
chúng, những vật thể trên rất quý giá, được chúng nâng niu, ít nhứt là trong một
khoảnh khắc nào đó. Từ đó, bạn có thể nghĩ là, đó là những kho báu của chúng
qua những kết cấu, hình dạng và màu sắc đặc biệt của các vật thể trên, mỗi thứ
độc đáo mỗi vẻ. Vì vậy, điều kỳ diệu chỉ là
cung cách chúng đang có, chỉ vậy thôi!
Trong cuộc sống và
văn hóa Nhựt, "sự đơn giản" thường là hình thức bề ngoài cho một
cuộc sống đã được tổ chức tỉ mỉ, tính toán cho sự hoàn hảo. Người Nhựt
thường được dạy từ nhỏ trong gia đình, là cố gắng tối đa để làm cho tốt nhất, sáng nhất, và phi thường
nhất.
Nhưng cái gì có thể nguyên thủy đơn giản hơn là chấp nhận? (But what could be more radically simple than
acceptance?)
Richard Powell, tác giả của "Wabi
Sabi Simple" nhận định: "Chấp nhận thế giới là không hoàn hảo,
chưa hoàn thành, và thoáng qua, và sau đó đi sâu hơn và tung hê thực tế đó, là
điều giống như tự do." ("Accepting the world as imperfect,
unfinished, and transient, and then going deeper and celebrating that reality,
is something not unlike freedom").
Do đó, ý tưởng từ bỏ "hoàn hảo" và thậm
chí "đủ tốt" (good enough) không thể cưỡng lại sự hấp dẫn
trong cuộc sống, thí dụ như các dấu vân tay, vết sẹo trên thân thể và
những đường “xếp”
trên mặt khi chúng ta cười. Tất
cả hoàn toàn không hoàn hảo, và mỗi người trong chúng ta đều có
thể ngắm lấy vẻ đẹp không hoàn hảo trong đó.
4 - Nhìn về phương Đông
Để tìm hiểu thêm về sự
bất toàn, hãy nhìn về phía Đông. Wabi-Sabi đại diện cho sự chấp nhận sự bất
toàn (imperfection). Khái niệm này có nguồn gốc từ giáo lý Phật
giáo và bao gồm việc công nhận sự bất đối xứng, bất thường, và khiêm tốn như
các thuộc tính của sắc đẹp tùy theo nhản quan của mỗi người.
Trong một ý nghĩa rất thực tế, ý tưởng của wabi-sabi mời gọi người xem xét
sự không hoàn hảo - một vết lõm trong một cái chén đồng hoặc một vết nứt trong
một bình thủy tinh – hay những nét đổ nát qua thời gian của một bức tượng Phật.
Tất cả như là một vật thể có giá trị.
Phật nói 62 tà
kiến vì ngoại đạo chấp một chiều mà trở thành phân biệt nhị nguyên, chỉ
biết một mà không biết tất
cả trong một. Phật có cái nhìn rộng lớn nên thấy nếu ráp 62 tà
kiến lại trong một cái nhìn phổ quát thì tất cả đều đúng, trong khi người Phật
tử kia cứ bắt chước Phật chê tất cả đều là tà kiến nên lại chấp vào
"không", do đó không thể nào có được cái nhìn bất nhị (không
phải là cái nhìn “nhứt nguyên).
Ý tưởng ôm lấy sự
không hoàn hảo hoàn toàn là cái nhìn ngược lại của chúng ta có trong thế giới
Tây phương.
Và như vậy, khi bạn
chiêm nghiệm để tạo ra một nền văn hóa của sự đổi mới - để truyền cảm hứng cho
những người tốt nhất và sáng nhất của bạn để đổi mới - biết rằng trước
tiên bạn phải khuyến khích việc theo đuổi sự không hoàn hảo. Điều này
không có nghĩa là chấp nhận thất bại. Nó có nghĩa là để nắm bắt học tập. Các
nhà sáng tạo không có ý định thất bại từ ban đầu. Họ quyết định học hỏi, tìm
tòi. Họ sử dụng sự
không hoàn hảo như một phương tiện để kiểm tra các giả định của họ về những gì
có thể. Và một ngày nào đó, họ sẽ có một sản phẩm hoàn hảo vào
thời điểm đó.
* Robabi Griggs Lawrence,
tác giả của cuốn sách "Bất toàn đơn giản: Xem xét lại ngôi nhà
Wabi-Sabi" (Simply Imperfect: Revisiting the Wabi-Sabi House), trong
đó, nếu một cái rương cũ có ý nghĩa với bạn, hay một ngăn kéo của bàn viết của
bạn bị mất đi, thì những điều đó không nhất thiết phải là một chướng mắt. Nó
cũng có thể là một dấu hiệu cho thấy các mãnh (có vết tích trên) đã được sử dụng
và rất được ưa thích. Utsukushii, một từ ngữ tiếng Nhật có ý nghĩa
là cho "đẹp", đã xuất phát từ ý nghĩa ban đầu là "được
yêu."
* Hãy suy nghĩ về màu sắc có trong tự
nhiên: xanh, xám, tông màu đất và rỉ sét. Điều này tạo ra một bầu
không khí yên bình và hài hòa. Wabi-Sabi không có nghĩa là ôm lấy sự lộn
xộn, mà là "có suy nghĩ và làm việc đằng sau nó, không bỏ bê." Một ấm
trà tinh tế không thể tỏa sáng nếu nó được nằm trong một tủ chất chứa đầy nghẹt
những những vật thể khác; mà là bạn phải cần chuẩn bị một không gian để bạn có
thể cho nó đứng riêng và thực sự đánh giá cao nó mỗi khi bạn đi qua đi lại. Mọi
đồ vật trong nhà bạn phải đẹp, hữu ích, hoặc cả hai trong cái nghĩa wabi sabi của
bạn!
Sự chào đón sự không hoàn hảo này trong cuộc sống của
bạn là trọng tâm của khái niệm wabi-sabi của Nhật Bản, có nghĩa là "vô
thường, không hoàn hảo và không đầy đủ." Từ này xuất phát từ hai từ riêng biệt. "Wabi" mô tả sự sáng tạo của
vẻ đẹp hoàn hảo thông qua việc bao gồm các loại hoàn hảo đúng, chẳng hạn như một
bất đối xứng trong một chén sứ thủ công (tương phản với độ chính xác của chén
làm bằng máy). “Sabi” phản ánh loại vẻ đẹp phát triển theo độ tuổi, chẳng hạn
như sự xuất hiện của quá trình oxy hóa bề mặt của một bức tượng đồng.
Thông thường, wabi-sabi được
áp dụng cho các nguyên tắc thiết kế, chẳng hạn như tạo không gian sống để tránh
các phòng khách trùng hợp với nhau vào những năm 1940 hoặc '50. Điều này bao gồm
tập trung vào các loại không đối xứng bạn sẽ tìm thấy trong tự nhiên - ghế bằng
gỗ thủ công, sự rủ xuống tự nhiên của một cánh hoa khô trong một chiếc bình hoặc
một chiếc túi da mòn đã được đi theo bạn trong suốt một thời gian dài.
Nhưng không phải tất
cả wabi-sabi đều có chủ ý. Thiên nhiên là nguồn tốt nhất của thẩm mỹ
wabi-sabi. Và khi bạn hòa hợp với thế giới bên ngoài, bạn bắt đầu thấy
wabi-sabi ở những nơi khó xảy ra nhất. Đó là:
* Các vết nứt trong vỏ cây, một dấu hiệu
của sự trưởng thành khỏe mạnh;
* Hoặc các vết nứt cằn cỗi trên khuôn
mặt của chúng ta khi chúng ta già đi;
* Hoặc nét mặt rám nắng, tự tin khi
chúng ta đạt được sự khôn ngoan trên suốt quảng đường dài;
* Và, Krishnamurti đi sâu
hơn, nói rằng linh hồn chúng ta đều được cấu thành bằng cùng một loại giấy
báo, xuất phát từ các nếp gấp trong bài báo và qua thời gian từ từ được gấp lại
thành những nếp và khi mở ra, thì đó là những trải nghiệm của chính bạn.
Rốt ráo lại: Hãy rung những chuông vẫn
còn có thể rung
Hãy quên đi lời chào mời hoàn hảo của bạn
Trong mọi thứ đều có vết rạn nứt
Đó là cách ánh sáng len vào”
Leonard Cohen
(Ring the bells that still can ring
Forget your perfect offering
There’s a crack in everything
That’s how the light gets in.
Leonard Cohen)
5 - Hiện tại
Kết luận trong đời
thường là:
* Ngày hôm nay chúng ta không còn
thấy cần thiết phải lấy tư tưởng về giáo dục, luân lý, những lời giảng dạy
của Khổng Tử làm mẩu mực trong cuộc sống nữa;
* Cũng không còn là lúc bình luận chiến
lược, chiến thuật …đánh nhau qua các thế trận của …Binh pháp Tôn Tử nữa!
Chính vì vậy mà con
người và Đất Nước Việt phải chịu sự trì trệ biết bao thế hệ, đặc biệt trong suốt
43 năm qua.
Vì vậy,
* Chúng ta cần phải áp dụng ý tưởng
dân tộc từ tiền nhân để lại cộng thêm chiều hướng đổi mới của dòng lịch sử dân
tộc để tiến đến sự toàn hảo trong cái bất toàn của trời đất.
Xin hãy chấp nhận sự bất toàn của dân tộc để làm kim chỉ nam cho những hướng
mới trong việc mưu tìm sự toàn bích trong cái bất toàn…
Phổ Lập Mai Thanh Truyết
Trên bước đường Đoạn Ái
15/8/2018
Cám ơn tác giả, tôi
xin phép góp thêm một ý về câu "Triết lý Nhật Bản tôn vinh vẻ đẹp trong những
gì là tự nhiên, sai sót và tất cả những gì không hoàn chỉnh".
Từ thế kỷ thứ 15, họ
cũng nghị ra một nghệ thuật tên là Kintsugi (hoặc Kintsukuroi), có nghĩa là
"sửa chữa vàng". Nghệ thuật Nhật Bản sửa chữa đồ gốm bị phá vỡ với một
sơn mài đặc biệt phủ bột vàng, bạc, hoặc bạch kim. Các đường nối vàng rực rỡ
trong các vết nứt của đồ gốm, tạo ra một ngoại hình độc đáo cho mảnh ghép.
Phương pháp sửa chữa
bảo tồn kỷ niệm lịch sử độc đáo của mỗi tạo tác bằng cách nhấn mạnh lịch sự
"gãy xương" và bị phá vỡ của nó, thay vì che giấu hoặc ngụy trang những
nét gẩy. Kintsugi thường làm cho mảnh được sửa chữa thậm chí đẹp hơn bản gốc,
làm sống lại nó với cuộc sống mới.
https://mymodernmet.com/kin... Nhửng kỹ thuật
này họ học từ thiền học, cái cũ và cái mới có thể sống chung với nhau để tạo
nên cái gì đẹp hơn.
Tôi đọc rất nhiều về
lý thuyến xả hội chủ nghĩa vì muón thấu hiễu tại sao văn hóa Việt-Nam lại rơi
toàn diện vô một văn hóa theo chủ nghĩa duy vật, và bác bỏ vủng tâm linh là nơi
sáng tạo. Vùng tâm linh thời nào củng có thể bị nhiều tư tưỡng khác nhâu
"xâm chiếm" rồi cai trị khi khả năng quán chiếu bị đánh mất vì vậy nếu
muốn tồn tại thì hành động quán chiếu có thế vị rất cốt lỏi.
Theo tôi thì văn hóa
cộng sản thờ "quyền lực". Họ hiểu vùng tâm linh rất sơ sài vì ảnh huỡng
chủ nghĩa duy vật. Khi họ chú ý tới vùng tâm linh thì mục đích chính của họ là
thống trị để cai trị mà thôi. Bởi vậy mới có những hành động thăng chức HCM lên
phật Hồ, trong khi sự thật họ tôn thờ "phát triển" và thị trường. Trước
đó thì đánh tự bản mại bản, cướp của người, quản lý không hiệu quả vì dốt nhưng
vẩn chểm chệ ngồi trên ăn trước nhờ quyền lực...đói meo thì mở cửa đổi mới
nhưng vẫn nắm cái ruột tượng là đất đai, rồi tự cho phép ngồi xổm trên hiến
pháp muốn chia cho ai thì chia, muốn thu hồi lúc nào thì tùy tiện. Bởi vậy, sau
hơn 40 năm đổi mới vấn đề đất đai là một vấn đề có thể làm chế độ suy xụp. Thay
vì "quán chiếu" về những tư tưởng và hành động sai của họ, họ chỉ biết
buộc tội kẻ "phản động". Chỉ có họ mới có quyền định nghĩa "hoàn
chỉnh" là gì.
Thôi thì dành mơ rằng
một ngày nào đó sẻ có một luồn gió mới cuốn đi một nền văn hóa chỉ biết dựa
trên thuyết lịch sử duy vật củ kỷ, tàn bạo.
2- Phỏng dịch trên web:
“An antidote to the veneer of perfectionism so often presented by books of
its kind, Wabi-Sabi Welcome offers readers license to slow
down and host guests with humility, intention, and contentment.” Nathan
Williams, founder of Kinfolk
Wabi-Sabi Welcome is sharing a pot of tea with friends. It is preparing delicious food to nourish, not to show off. It’s keeping a basket of cozy slippers at the door for guests. It is well-worn linens, bouquets of foraged branches, mismatched silverware, and heirloom bowls infused with the spirit of meals served with love.
Wabi-Sabi Welcome is sharing a pot of tea with friends. It is preparing delicious food to nourish, not to show off. It’s keeping a basket of cozy slippers at the door for guests. It is well-worn linens, bouquets of foraged branches, mismatched silverware, and heirloom bowls infused with the spirit of meals served with love.
In this lush entertaining manual, author Julie Pointer Adams invites readers into artful, easygoing homes around the world—in Denmark, California, France, Italy, and Japan—and teaches us how to turn the generous act of getting together into the deeper art of being together.
In this book, readers will find: unexpected, thoughtful ideas and recipes from around the world; tips for creating an intimate, welcoming environment; guidelines for choosing enduring, natural decor for the home; and inspiring photographs from homes where wabi-sabi is woven into daily living.
"Một sự giải độc
cho sự che đậy của việc cầu toàn như vậy thường được trình bày bởi những cuốn
sách thuộc loại này, Wabi-Sabi Welcome cung cấp giấy phép cho độc giả để chậm lại
và tiếp đãi khách với sự khiêm tốn với chủ ý và hài lòng." —Nathan
Williams, người sáng lập Kinfolk
Wabi-Sabi Chào mừng bạn
đang chia sẻ một ấm trà với bạn bè. Nó đang chuẩn bị thức ăn ngon để nuôi dưỡng,
không phải để thể hiện. Nó giữ một giỏ dép ấm cúng ở cửa cho khách. Đó là bộ
khăn trải giường đã mài mòn, bó hoa của cành cây được bó lại, muỗng nĩa không
cùng bộ và chén bát gia truyền truyền với tinh thần của các bữa ăn được phục vụ
với tình thương yêu.
Trong cuốn sổ tay giải
trí tươi sáng này, tác giả Julie Pointer Adams mời độc giả đến những ngôi nhà
nghệ thuật, dễ dàng trên khắp thế giới - Đan Mạch, California, Pháp, Ý và Nhật
Bản - và dạy chúng ta cách biến hành động hào phóng hòa mình vào nghệ thuật sâu
sắc hơn ở bên nhau.
Trong cuốn sách này,
độc giả sẽ tìm thấy: những ý tưởng và công thức nấu ăn bất ngờ, chu đáo từ khắp
nơi trên thế giới; các mẹo để tạo môi trường thân mật, thân thiện; hướng dẫn lựa
chọn bền vững, trang trí tự nhiên cho ngôi nhà; và những bức ảnh đầy cảm hứng từ
những ngôi nhà mà wabi-sabi được dệt vào cuộc sống hàng ngày.
- tth2o edited from Google translation
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire