 |
| Vua Gia Long |
Kính thưa quý vị.
Hiện nay tại quốc nội, dân số Việt Nam vào khoảng 84 triệu
người ( 2004 ) và tại hải ngoại, khắp 5 châu, số người Việt Nam đang sống định
cư khoảng hơn 3 triệu người. ( Theo một bài viết đăng trên website Chim Việt
Cành Nam của Tiến Sĩ Trần Trọng Đăng Đàn có tựa đề " Người Việt Nam Ở Nước
Ngoài Đầu Thế Kỷ Thứ 21, Số Liệu Và Bình Luận ", thì vào thời điểm 2004 -
2005, số người Việt Nam ở nước ngoài là 3.078.143 người. Và hiện nay, chắc chắn
con số nầy đã có nhiều thay đổi )
Hiện tại, chúng ta đang sống định cư tại Pháp và được biết
số người Việt Nam tại Pháp khoảng hơn 300.000 người.
Nước Pháp là một quốc gia lâu đời có nhiều liên hệ đến Việt
Nam... và dĩ nhiên sự hiện diện của người Pháp tại Việt Nam cũng có một lịch sử
lâu đời với nhiều lý do đặc biệt và biến chuyển khác nhau. Và từ đó, sự hiện
diện của người Việt Nam tại Pháp cũng có một lịch sử đặc biệt với những biến
chuyển qua các thời điểm khác nhau.
Hôm nay, chúng tôi xin được tìm hiểu, thu thập các tài liệu
liên quan đến " LỊCH SỬ VỀ SỰ HIỆN DIỆN CỦA NGƯỜI VIỆT NAM TẠI PHÁP "
để cống hiến cùng quý vị.
Kính thưa quý vị.
Mục đích của bài viết nhỏ bé nầy là ước mong để chúng ta,
những người Việt Nam đang sinh sống tại hải ngoại ( đặc biệt tại Pháp ), kể cả
những thế hệ trẻ được sinh ra và lớn lên tại hải ngoại cùng tìm hiểu về những người
Việt Nam chúng ta đã ra đi, đến Pháp và đã sinh sống ra sao từ những người đầu
tiên cho đến những người đến sau nầy như hiện nay.
Chúng tôi cũng xin phép được thưa trước rằng : " Giới
hạn của bài viết nầy chỉ được đề cập đến những người Việt Nam đầu tiên đến Pháp
cho đến thời điểm của Biến Cố Lịch Sử Đau Thương ngày 30.04.1975 ".
Từ sau Biến Cố Lịch Sử 30.04.1975, đã có rất nhiều sách
báo, tài liệu ( Việt Ngữ lẫn Ngoại Ngữ ) nói rất nhiều về sự hiện diện của
người Việt Nam tại Pháp... Sau nầy, nếu có điều kiện, hoàn cảnh và phương tiện
cho phép, chúng tôi sẽ cố gắng thu thập tài liệu để thực hiện tiếp theo về Sự
Hiện Diện Của Người Việt Nam Tại Pháp từ sau ngày 30 tháng 4 năm 1975.
Kính thưa quý vị.
Vì là một bài viết được thực hiện với sự thu thặp các tư
liệu khác nhau qua những dữ kiện lịch sử khác nhau cùng sự nỗ lực cố gắng trong
khả năng hạn hẹp của người viết, chúng tôi nghĩ rằng không sao tránh được những
khiếm khuyết sai sót... chúng tôi rất mong đón nhận những ý kiến đóng góp quý
báu và những sự chỉ giáo chân tình của các bậc trưởng thượng, quý anh chị và
quý bạn.
Nhân dịp nầy, chúng tôi cũng xin phép tất cả các tác giả,
các tạp chí, các báo chí, cơ quan, hội đoàn... có những bài viết có liên quan
đến chủ đề của bài viết của chúng tôi mà chúng tôi xin được tham khảo và trích
đăng. Chúng tôi xin thành thật xin lỗi và xin cám ơn trước đối với tất cả mọi
quý vị.
Xin trân trọng kính chào.
Ba-Lê ngày 15 tháng 12 năm 2009.
NGUYỄN VÂN XUYÊN.
+ Ghi Chú Đặc Biệt : Bài viết nầy hoàn toàn không có mục
đích Ca Tụng hay Vinh Danh bất cứ cá nhân hay tổ chức nào của người Việt Nam
tại Pháp. Nếu có cá nhân hay tổ chức nào được đề cập nhiều hay được nhấn mạnh,
nhắc nhở tới là vì những nhân vật, tổ chức nầy qua những việc làm tại Pháp đã
có nhiều ảnh hưởng đến đất nước Việt Nam chúng ta trên nhiều phương diện khác
nhau. Xin kính cáo và khẳng định mục tiêu của bài viết nầy cùng quý vị.
Kính thưa quý vị.
Bài viết nầy đã được Hội Văn Hóa và Nghệ Thuật Á Châu &
Ban Tài Liệu Việt Ngữ cho đăng vào năm 2010. Mỗi lần thu thập được các tài liệu
có liên quan đến chủ đề của bài viết thi chúng tôi bổ túc và bien soạn lại để
phổ biến.
Và hôm nay chúng tôi xin hân hạnh được phổ biến thêm một
lần nữa vì cũng có thêm được một số tài liệu liên quan đến đến chủ đề của bài
viết nầy.
Xin trân trọng kính chào quý vị.
Ba-Lê ngày 21 tháng 3 năm 2020.
NGUYỄN VÂN XUYÊN.
Hiện nay số người Việt Nam ( được xem như đã có gốc quốc tịch Việt Nam ) đang
sinh sống định cư tại Pháp là khoảng 300.000 người. Tại thủ đô Ba-Lê và vùng
phụ cận ( gọi là vùng Ile De France ) có vào khoảng hơn 100.000 người và phần
còn lại thì sống định cư tại hầu hết mọi nơi trên đất Pháp, phần lớn tập trung
tại các thành phố lớn của nước Pháp như Marseille, Lyon, Toulouse, Bordeaux,
Nantes, Lille, Rennes...
Ai là người Việt Nam đầu tiên đã đặt
chân đến nước Pháp... và sau đó những người Việt Nam khác đã lần lượt đến Pháp
như thế nào ?
Trước tiên, xin phép được đề cập một
cách tổng quát về sự hiện diện của người Âu châu ( trong đó có người Pháp ) đã
có mặt tại Việt Nam qua các thời gian khác nhau như sau :
- Từ thời Hậu Lê, khởi đầu bằng Lê Thái Tổ ( 1428 - 1433 ) và lúc bấy giờ vào năm 1428 từ Chiêm Thành đã có người Tây Dương ( tức là người Âu Châu ) là Giám Mục Đốc Chính tên là Gia-Cô-Ba lén lút vào vùng biển thuộc lãnh thổ nước Việt Nam ta để vẽ bản đồ gửi về cho Đức Giáo Hoàng...
- Từ thời Hậu Lê, khởi đầu bằng Lê Thái Tổ ( 1428 - 1433 ) và lúc bấy giờ vào năm 1428 từ Chiêm Thành đã có người Tây Dương ( tức là người Âu Châu ) là Giám Mục Đốc Chính tên là Gia-Cô-Ba lén lút vào vùng biển thuộc lãnh thổ nước Việt Nam ta để vẽ bản đồ gửi về cho Đức Giáo Hoàng...
- Rồi đến năm 1533 lại có Giám Mục
Ingatiô lén lút vào truyền giáo ở làng Ninh Cường huyện Nam Chân thuộc miền Bắc
nước Việt Nam của chúng ta... Rồi kể từ đó thì có những nhà truyền giáo cũng
như thương buôn lần lượt đến nước ta từ Bắc Hà cũng như Nam Hà mà sử sách còn gọi
là Đàng Ngoài và Đàng Trong.
- Căn cứ theo các sử liệu còn ghi lại
thì chúng ta có thể xác định rằng : " Những người Âu Châu đầu tiên, trong
đó có người Pháp, mà khởi thủy đa số là các giáo sĩ Thiên Chúa Giáo rồi đến các
thương buôn đã có mặt ở nước ta vào đầu thế kỷ 15 ( tức là vào khoảng năm 1428
), rồi đến thế kỷ 16, 17, 18 và cho đến giữa thế kỷ thế 19, vào năm 1858, người
Pháp công khai tấn công và xâm lược đất nước Việt Nam...
Người viết xin xin được ghi nhận một số
thời điểm tổng quát như sau :
- 1428 : Giám Mục Đốc Chính GiaCôBa từ
Chiêm Thành lén lút và vùng biển Việt Nam.
- 1533 : Giáo Sĩ Ingatiô ( YNêKhu ) đến Đàng Ngoài để giảng đạo.
- 1533 : Giáo Sĩ Ingatiô ( YNêKhu ) đến Đàng Ngoài để giảng đạo.
- 1614 : Giáo Sĩ Jean De La Croix đến
Việt Nam.
- 1615 : Giáo Sĩ Buzomi ( người Ý )
thuộc dòng Tên tới Đàng Ngoài.
- 1616 : Giáo Sĩ André Fernandes ( người
Bồ Đào Nha ) tới Việt Nam.
- 1617 : Hai Giáo Sĩ Francesco De Pina
và Francisco Barreto ( cả hai đều là người Bồ Đào Nha ) tới Đàng Trong của Việt
Nam.
- 1618 : Giáo Sĩ Cristophoro Bori (
người Bồ Đào Nha ) và Marquez ( người Bồ Đào Nha lai Nhật Bổn ) đến Việt Nam.
- 1624 : Giáo Sĩ Alexandre De
Rhodes ( người Pháp ) đến Đàng Trong của Việt Nam.
- 1625 : Giáo Sĩ Cadière đến Việt Nam.
- 1626 : Hai Giáo Sĩ Baldinotti và
Giuliô tới Đàng Ngoài.
- 1629 : Giáo Sĩ Gaspar d' Amaral tới
Đàng Ngoài.
- 1631 : Hai Giáo Sĩ Cardim và Antonia
De Fonte tới Đàng Ngoài.
- 1632 : Giáo Sĩ Jêrónimo Majórica tới
Đàng Ngoài.
- 1640 : Giáo Sĩ De Mattos tới Đàng
Trong
- 1646 : Hai Giáo Sĩ Metello Saccano và
Balthasar Caldera tới Đàng Ngoài.
- 1658 : Giáo Sĩ Tissanier tới Đàng
Ngoài.
- 1666 : Thương buôn François Caran (
người Pháp ) tới Đàng Trong.
- 1678 : Thương buôn Boureau Deslandes (
người Pháp ) tới Đàng Ngoài.
- 1682 : Hai Giám Mục Metellopolis và Lanneau
tới Huế gặp Chúa Hiền
- 1684 : Thương buôn Chappelier ( người
Pháp ) tới Đàng Ngoài.
- 1686 : Thương buôn Verret ( người Pháp
) đến vùng Côn-Lôn thuộc Đàng Trong.
- 1721 : Hai thương buôn người Pháp tên
là Renault và De La Baume đến Đàng Ngoài.
- 1737 : Thương buôn Dumas ( người Pháp
) đến Đàng Ngoài.
- 1748 : Thương buôn Dumont ( người Pháp
) đến Đàng Trong.
- 1749 : Thương buôn Pierre Le Poivre (
người Pháp ) đến Đàng Ngoài.
- 1753 : Thương buôn Prolais - Leroux (
người Pháp ) đến Côn - Lôn thuộc Đàng Trong.
- 1767 : Giáo Sĩ Pierre Pigneaux tức Bá
Đa Lộc đến Đàng Trong.
 |
| Giáo Sĩ Pierre Pigneaux tức Bá Đa Lộc |
* Ghi Chú Đặc Biệt : Người có công đầu trong việc sáng chế
CHỮ QUỐC NGỮ là LINH MỤC FRANCESCO DE PINA ( 1585 - 1625 ), một Giáo Sĩ Dòng
Tên, người Bồ Đào Nha ( Portugese ), đến Đàng Trong năm 1617, từ trần vì bị đắm
thuyền ở Đà Nẵng năm 1625. Ông là người đầu tiên nói thạo và giảng đạo bằng
tiếng Việt. Hợp tác với nhiều người và đặc biệt nhờ sự giúp đỡ của một thanh
niên Việt Nam có tên đạo là Phê - Rô... Và trong số các học viên học tiếng Việt
với Linh Mục Francesco De Pina có một người về sau nổi tiếng tên là Alexandre
De Rhodes ( 1593 - 1660 ). Giáo Sĩ Alexandre De Rhodes đến Hội An năm 1624.
Alexandre De Rhodes còn học tiếng Việt với nhiều người địa phương, trong đó có
một thiếu niên Việt Nam 13 tuổi rắt thông minh tên là Phan An và sau đó Phan An
được Alexandre De Rhodes nhận làm con nuôi, cho theo đạo Thiên Chúa và trở
thành Thầy Giảng Đạo tên Raphael Rhodes. Năm 1645 Alexandre De Rhodes bị trục
xuất ra khỏi Đàng Ngoài và ông đén Macao.
* *
*
Bây giờ xin phép được trở lại chủ
đề chính của bài viết : LỊCH SỬ VỀ SỰ HIỆN DIỆN CỦA NGƯỜI VIỆT NAM TẠI PHÁP.
A). NGƯỜI VIỆT NAM ĐẦU TIÊN ĐẾN NƯỚC
PHÁP :
Người Việt Nam đầu tiên đặt chân đến
nước Pháp là ông Phan An vào năm 1649 cùng với Giáo Sĩ Alexandre De Rhodes. Ông
Phan An sinh năm 1611 tại Hội An ( miền Trung Việt Nam Nam Nam Nam Nam
B).
CÁC PHÁI ĐOÀN và MỘT SỐ CÁ NHÂN TIÊU BIỂU :
+
1787 : Phái Đoàn Hoàng Tử Cảnh ( với sự hướng dẫn của giáo sĩ Pierre Pigneaux
tức Giáo Sĩ Bá Đa Lộc ). Phái đoàn nầy ngoài Hoàng Tử Cảnh còn có thêm các ông
Phạm Văn Nhân, Nguyễn Văn Liêm, Trần Văn Học, bà Đặng Thị Sen và nhiều người
khác nữa... ( xin xem chi tiết ở phần Các Sự Kiện và Nhân Vật Đáng Chú Ý ).
+
1794 : Các ông Phạm Văn Ất và Nguyễn Đình Bính. Vào năm 1793, năm Quý Sửu, niên
hiệu Cảnh Thịnh 1, tháng 10 năm 1793, hai giám mục người Việt Nam thuộc Dòng
Tên tại địa phận Nam Chân của Việt Nam là Phạm Văn Ất và Nguyễn Đình Bính sang
Pháp rồi sang Ý để khiếu nại với Đức Giáo Hoàng về việc xóa tên Dòng Tên. Đầu
tiên họ đến Ma - Cao, sau đó đi bằng đường thủy trong vòng 6 tháng mới đến được
Pháp và ngày 8 tháng 4 năm 1794 họ đặt chân đến nước Pháp.
+
1863 : Phái Đoàn Phan Thanh Giản. Phái đoàn do ông Phan Thanh Giản cầm đầu sang
Pháp, ngoài ra còn có thêm các ông Phạm Phú Thứ, Nguyễn Khắc Đàm, Nguyễn Văn
Chất, Trương Vĩnh Ký và nhiều người khác nữa...( Xin xem thêm chi tiết ở phía
sau ).
+
1867 : Ông Nguyễn Trường Tộ.
+
1889 : Các ông Nguyễn Miên Triên và Bùi An Niên.
+
1893 : Các ông Bùi Quang Chiêu, Dương Văn Giáo và...
+
1898 : Các ông Thân Trọng Huề, Lê Văn Chính, Lê Văn Miên và...
+
1899 : Vua Hàm Nghi.
+
1908 : Các ông Phan Văn Trường, Nguyễn Thúc Quýnh và...
+
1909 : Các ông Nguyễn Khắc Vệ, Nguyễn Bá Luận, Lê Công Sủng, Lê Công Phước (
con trai của ông Lê Công Sủng, sau nầy là Bạch Công Tử ở Việt Nam ), Trương
Vĩnh Hằng ( con trai của ông Trương Vĩnh Tống và cũng là cháu nội của ông
Trương Vĩnh Ký ), Trần Lâm Đặng, Hoàng Tích Chu, Đinh Mạnh Triết, Đặng Phục
Thông và...
+
1910 : Ông Nguyễn Thế Truyền.
+
1911 : Các ông Phan Chu Trinh, Phan Văn Dật, Trần Xuân Hồ, Phạm Phú Khai,
Nguyễn An Ninh, Bùi Kỹ, Bùi Thiện Cơ, Phan Kế Toại, Trương Như Đính, Nguyễn Tất
Thành ( sau nầy có tên là Nguyễn Ái Quốc, Hồ Chí Minh... ) và...
+
1913 : Các ông Trần Lê Luật, Nguyễn Duy Hinh ( Đốc Phủ Kiểng ) và...
+
1915 : Cô Hoàng Thị Quế, còn có tên là Thế ( con gái của ông Hoàng Hoa Thám,
mệnh danh là Hùm Xám Yên Thái trong thời gian chống Pháp ở Việt Nam
+
1916 : Vua Thành Thái và Vua Duy Tân ( có thêm vợ của vua Duy Tân là bà Mai Thị
Vàng, nhưng một thời gian ngắn thì bà Vàng xin được trở về lại Việt Nam và được
chấp thuận), các ông Nguyễn Thế Tắc, Nguyễn Thế Thu và...
+
1917 : Ông Nguyễn Thế Song, ông Trần Văn Đôn sinh ra tại Pháp ( sau nầy là
Trung Tướng Trần Văn Đôn trong Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa ) và...
+
1918 : Ông Trần Văn Chương và…
C). THỜI KỲ ĐỆ NHẤT
THẾ CHIẾN ( 1914 - 1918 ) :
Lúc đầu, tổng số người
bị bắt đưa đi Pháp trong diện đi quân dịch cho Pháp thuộc các tỉnh muền Nam
Việt Nam ( Bạc Liêu, Bà Rịa, Bến Tre, Biên Hòa, Cần Thơ, Mỹ Tho, Tân An, Tây
Ninh, Thủ Dầu Một,Trà Vinh, Vĩnh Long, Sa Đéc, Sóc Trăng, Châu Đốc, Chợ Lớn,
Gia Định, Gò Công, Hà Tiên, Long Xuyên ) là 8850 người và được phân chia ra như
sau : 2000 người lính Pháo Thủ, 3250 người giúp việc Quân Y, 250 người lo về
Quân Nhu, Tiếp Liệu, 3000 người thợ không chuyên môn ( ONS ) và 50 người làm
Thông Dịch Viên.
...Sau
đó, trong thời gian Đệ Nhất Thế Chiến, chính quyền bảo hộ tại Việt Nam đã gửi
đi qua Pháp nhiều người Việt Nam qua nhiều lần, tổng cộng khoảng trên,
dưới 100.000 người, trong đó có 2 đợt quan trọng và nhiều người là 43.000 người
và 56.000 người và trong cuộc chiến tranh nầy đã có khoảng hơn 10.000 người đã
chết và được an táng nhiều nơi trên nước Pháp... đặc biệt, tại Nghĩa Trang
Nogent Sur Marne thuộc ngoại ô của thủ đô Paris có an táng cho 1123 người và
được cải táng nhiều lần. Và hiện nay ( năm 2020 ) tại nghĩa trang nầy còn có
một ngôi mồ chôn tập thể hơn 100 hài cốt của
người Việt Nam đã tử trận trong cuộc Chiến Tranh Đệ Nhất Thế Chiến
tại Pháp. Và cũng hiện nay, HỘI CỰU CHIẾN BINH NHẢY DÙ ÂU CHÂU của Quân Lực
Việt Nam Cộng Hoà, phối hợp cùng một số tổ chức, hội đoàn, cá nhân trong Cộng
Đồng Người Việt Quốc Gia Tự Do tại Pháp... thiết lập một ĐÀI TƯỢNG NIỆM với
hình tượng TIẾC THƯƠNG cùng LÁ CỜ VÀNG BA SỌC ĐỎ tung bay thường xuyên tại
nghĩa trang nầy... và hàng năm, vào tháng 11 Dương Lịch có tổ chức một ngày
VINH DANH, TƯỞNG NIỆM các Chiến Sĩ Quân Đội Quốc Gia Việt Nam, Quân Đội Việt
Nam Cộng Hòa, Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa... cùng các tiền nhân Việt Nam ( trong
ngôi mộ tập thể hơn 100 hài cốt của
người Việt Nam)... ngày đó được trang trọng gọi là NGÀY GIỔ LÍNH. Phải thành thật công
nhận, có được NGÀY GIỔ LÍNH hàng năm ( từ gần 20 năm nay ) là công lao to lớn
của HỘI CỰU CHIẾN BINH NHẢY DÙ ÂU CHÂU QL/VNCH. ... mà phải ghi nhận sự hy sinh
của các Niên Trưởng, Chiến Hữu, Thân Hữu sau đây : Y Sĩ Đại Tá Hoàng Cơ Lân,
Đại Tá Trần Đình Vỵ, các Bác
Sĩ Trần Đức Tường, Phạm Tu Chính, Phan Khắc Tường, Lê Quang Thuận, Tạ Thanh
Minh và nhiều bác sĩ, nha sĩ, dược sĩ khác nữa ( trong tập thể Nha, Y, Dược Sĩ
tại Pháp )... các chiến hữu như Thiếu Tá Lâm Văn Rớt, Đại Úy Trần Hoàng Lộc (
đương nhiệm Hội Trưởng Hội Cựu Chiến Binh Nhảy Dù Âu Châu QL/VNCH ), các
chiến hữu Đặng Vũ Lợi ( Thiếu Tá Hải Quân, Hội Trưởng Hội Hải Quân & Hàng
Hải VNCH tại Pháp ), Phan Văn Song, Vũ Hữu
Thành, Cao Tấn Lộc, Lê Ngọc Khoa, Đặng Vy Khanh, Nguyễn Long
Diên... cùng nhiều chiến hữu QL/VNCH khác nữa và cùng sự tiếp tay của quý thân
hữu trong đại gia đình QL/VNCH như các anh chị Phê+Thu Vân, anh chị Đỗ Văn
Soạn+Hương Liên, chị Tường Oanh, anh chị Felix Thanh Ginet, anh Nguyễn Văn Đông
(Phóng Viên đài TH/9 VNCH )... và nhiều người khác nữa...
Xin được trở lại chủ đề: LỊCH SỬ VỀ SỰ HIỆN DIỆN CỦA NGƯỜI VIỆT NAM TẠI PHÁP.
Về phía Công Giáo, có một người mang cấp bậc Thượng Sĩ tên là Đỗ Văn Khánh.
Về phía Phật Giáo, có một nhà sư tên là Nhan Lại ( cũng có tên là Nhan Hồi ) tại vùng Fréjus. Tại Fréjus, sau nầy, có một cái am và sau đó thành một cái chùa tên là Chùa Hồng Liên.
Về phía Công Giáo, có một người mang cấp bậc Thượng Sĩ tên là Đỗ Văn Khánh.
Về phía Phật Giáo, có một nhà sư tên là Nhan Lại ( cũng có tên là Nhan Hồi ) tại vùng Fréjus. Tại Fréjus, sau nầy, có một cái am và sau đó thành một cái chùa tên là Chùa Hồng Liên.
D). TỪ SAU ĐỆ NHẤT THẾ
CHIẾN CHO ĐẾN ĐỆ NHỊ THẾ CHIẾN :
+ 1919 : Các ông Trần
Văn Chỉ, Diệp Văn Kỳ ( con của ông Diệp Văn Cương ), Lê Công Phước ( lần thứ 2
), Trần Trinh Quy, cũng là Huy ( tức là Công Tử Bạc Liêu hay là Hắc Công Tử ),
Nguyển Duy Tiên ( tức là Ba Tiên, Công Tử Bến Tre, con trai của ông Phủ Kiểng
Nguyễn Duy Hinh ), và...
+ 1920 : Các ông
Nguyễn An Ninh ( lần thứ 2 ), Đặng Văn Thu, Phan Khắc Sửu, và...
+ 1921 : Các ông
Nguyễn Thế Vinh, Nguyễn Thượng Khoa, Nguyễn Hữu Thọ, bà Henriette Bùi Quang
Chiêu ( con gái của ông Bùi Quang Chiêu ), và...
+ 1922 : Vua Khải
Định, Thái Tử Vĩnh Thụy ( tức Vua Bảo Đại sau nầy ), các ông Phạm Quỳnh, Nguyễn
Mạnh Hà, Lê Như Lâm, Nguyễn Duy Quang ( con trai của ông Phủ Kiểng Nguyễn Duy
Hinh và ông Nguyễn Duy Quang là Đại Sứ của Việt Nam Cộng Hòa tại Pháp sau cùng
cho đến này 30.4.1975 ), Võ Văn Vân ( quê ở Thủ Dầu Một, sau nầy là chủ nhân
nhà thuốc Võ Văn Vân ở Việt Nam ), Văn Võ Vân ( quê ở Bến Tre, chủ nhân hãng Xà
Bông Võ Văn ở Bến Tre sau nầy ), Hoàng Thân Vĩnh Cẩn, và…
+ 1923 : Các ông
Nguyễn Thế Rục, Hoàng Văn Bích, và...
+ 1924 : Các ông Bùi
Quang Giụ, Vi Văn Lê ( con trai của Tổng Đốc Vi Văn Định ), Vũ Liên, Nguyễn La
Chánh, Lý Bình Hue, Phan Văn Chánh, và...
+ 1926 : Cô Nguyễn Hữu
Thị Lan ( tức Nam Phương Hoàng Hậu sau nầy ), các ông Tạ Thu Thâu, Trần Văn Ân,
Bùi Công Trừng, Nguyễ Thế Thạch, Đặng Đình Thọ, Huỳnh Văn Phương, Hồ Hữu Tường,
và...
+ 1927 : Các ông Ngô
Đình Thục, Nguyễn Tường Tam ( tức nhà văn Nhất Linh ), và...
+ 1930 : Các ông Ngô
Đình Nhu, Nguyễn Mạnh Tường, Trần Đức Thảo, Phạm Duy Khiêm, và...
Điểm đặc biệt cần ghi
chú là giữa 2 trận Thế Chiến 1 và 2, ngoài những số người do chính phủ bảo hộ
tại Việt Nam gửi đi Pháp để bù đắp cho sự thiếu hụt công nhân trong các ngành
nghề tại Pháp vào khoảng hơn 20.000 người, thì chính phủ bảo hộ Việt Nam
còn cho khoảng hơn 1500 du học sinh xuất ngoặi du học tự túc, phần đông là các
con của những người giàu có và những người làm công chức cho Pháp... trong đó
có các ông Nguyễn Hữu Giải, Hồ Văn Kỳ Trân ( con trai của ông Hồ Biểu Chánh ),
bà Liễu Thị Cẩm Hường ( con gái của ông bà bá hộ Liễu Văn Ngạc ở Tổng Bình
Hưng, huyện Bến Cát tỉnh Thủ Dầu Một ), và... Riêng ông Nguyễn Hữu Giải, là con
trai của Thượng Thư Nguyễn Hữu Bài, là một người học rất giỏi, đổ đạt cao,
nhưng bị chết một cách bất ngờ, đáng nghi ngờ trước ngày hồi hương về Việt Nam.
+ 1931 : Gánh hát Huỳnh Kỳ của Lê Công Phước sang Pháp trình diễn có Lê Công Phước ( lần thứ 3 ) cùng một số nghệ sĩ như Bảy Nhiêu, Năm Phỉ, Năm Châu, Phùng Há và một số người thuộc nhân viên của đoàn hát.
+ 1931 : Gánh hát Huỳnh Kỳ của Lê Công Phước sang Pháp trình diễn có Lê Công Phước ( lần thứ 3 ) cùng một số nghệ sĩ như Bảy Nhiêu, Năm Phỉ, Năm Châu, Phùng Há và một số người thuộc nhân viên của đoàn hát.
+ 1935 : Các ông Trần
Văn Thân, Đinh Văn Cam, Nguyễn Văn Tốt ( cả 3 ông là người ở Tổng Bình Hưng,
huyện Bến Cát tỉnh Thủ Dầu Một và ông Nguyễn Văn Tốt là thân phụ sau nầy của
người viết bài nầy ), ông Ngô Đình Luyện, và...
+ 1937 : Ông Lê Văn
Thới ( sau nầy là Giáo Sư Lê Văn Thới, Viện Trưởng Viện Đại Học Sài Gòn ) ,
và...
+ 1940 : Ông Lê Bá
Đảng ( sau nầy là một Họa Sĩ ), và...
E). THỜI KỲ ĐỆ NHỊ THẾ
CHIẾN ( 1939 -1945 ) :
Số người Việt Nam bị
đưa sang Pháp ( trong diện bị cưởng bách ) trong trận Đệ Nhị Thế Chiến là
19.272 người, những người nầy đi trên 15 chuyến tàu khởi hành từ các cảng Sài
Gòn, Hải Phòng và Đà Nẳng. Chuyến tàu thứ nhất rời Bến Sáu Kho, Hải Phòng ngày
20 tháng 10 năm 1939 và chuyến tàu cuối cùng cũng từ Hải Phòng vào ngày 6 tháng
6 năm 1940.
Khi đến Marseille, họ được tập hợp thành các đơn vị gọi là " Cơ " ( mỗi Cơ là 250 người ). Và cứ 10 Cơ là thành một " Đạo ", đặt dưới quyền chỉ huy của người Pháp. Có tất cả 74 Cơ nhưng rút gọn thành 5 Đạo tại các vùng Lodève, Bergerac, Sorgue, Toulouse, Marseille và làm việc trong các xưởng chế tạo thuốc súng hay các vật liệu xăy cất, hoặc làm việc ( công nhân ) tại các nhà ga xe lửa hay các sân bay.
Khi đến Marseille, họ được tập hợp thành các đơn vị gọi là " Cơ " ( mỗi Cơ là 250 người ). Và cứ 10 Cơ là thành một " Đạo ", đặt dưới quyền chỉ huy của người Pháp. Có tất cả 74 Cơ nhưng rút gọn thành 5 Đạo tại các vùng Lodève, Bergerac, Sorgue, Toulouse, Marseille và làm việc trong các xưởng chế tạo thuốc súng hay các vật liệu xăy cất, hoặc làm việc ( công nhân ) tại các nhà ga xe lửa hay các sân bay.
Mỗi ngày, mỗi người
được lãnh 15 Francs để tiêu vặt, còn tiền lương thì bị giử lại, khi nào trở về
lại Việt Nam thì mới được lảnh số tiền lương nầy... Ngoài ra, họ còn được
phát, mơ õi người : 1 áo tơi, 1 bộ quần áo nỉ dầy, 1 bộ quần áo v6i để đi chơi,
1 bộ quần áo xanh để làm việc, 2 áo le, 2 áo lót, 2 quần xọt ngắn và 3 đôi vớ
len.
Tháng 6 năm 1940, Pháp
đầu hàng Đức phải ký Hiệp Định Đình Chiến ( Armistice ), thì có 4426 người Việt
Nam được xuống tàu trở về Việt Nam. Nhưng chẳng may, đường biển bị Hải Quân Anh
Quốc ngăn chận và phong tỏa cho nên họ bị đưa tới đảo Madagasca, đảo Réunion và
vùng Nam Phi mà không về được quê nhà Việt Nam
Những người còn lại
tại Pháp, trong khi chờ đợi hồi hương nhưng cuối cùng cũng không được trở về
lại Việt Nam mà Bộ Thuộc Địa và sở MIO của Pháp đã ký giao kèo với các tư nhân
hoặc với các chủ hảng để gửi họ đi làm công nhân về nhiều thứ việc làm trên
khắp nước Pháp, kể cả việc làm cho Đức và đặc biệt có một số lớn được gửi đến
vùng Camargue để khai thác việc trồng lúa và một số được đưa đi làm công việc
xây dựng các công thự phòng thủ dọc bờ biển Địa Trung Hải.
Đầu tháng 1 năm 1950,
sau nhiều đợt xuống tàu hồi hương về Việt Nam, số 19.272 người Việt Nam được
đưa sang Pháp trong thời kỳ Đệ Nhị Thế Chiến còn lại hơn 3000 người tại Pháp và
tất cả họ đều chính thức làm đơn xin ở lại Pháp.
Và trong năm 1943, có
một ông Linh Mục Công Giáo tên là Cao Văn Luận đến Pháp và ở lại Pháp trong một
thời gian và sinh hoạt với Cộng Đồng Công Giáo Việt Nam tại Pháp trong thời
gian nầy.
F). TỪ SAU ĐỆ NHỊ THẾ
CHIẾN CHO ĐẾN HIỆP ĐỊNH GENÈVE 1954 :
Trong thời kỳ nầy, ở
ngoài Bắc cũng như ở trong Nam, một số người Pháp ( công chức hay binh lính
trong Quân Đội Viễn Chinh Pháp ) có vợ, con Việt Nam ( các con lai 2 dòng máu )
đã mang gia đình về Pháp, do đó có được những người Việt Nam sang Pháp trong diện
nầy. Đồng thời, những gia đình Việt Nam Nam
Tại Pháp, riêng đối
với Công Giáo, từ năm 1946, người ta ghi nhận tại Paris Nam
Đồng thời ở các tỉnh
miền Nam Nam Nam
- Vùng Mazargues và
Tagascon : Linh Mục ( LM ) Trần Văn Thiện.
- Vùng Paris, Privas, Grenoble
- Vùng Carcasonne và Toulouse : LM. Nguyễn Ngọc Quang.
- Vùng Agen và Albi :
LM. Hoàng Mạnh Hiền.
- Vùng Bergerac và Bordeaux : LM. Đinh Văn Hưởng.
Và từ năm 1946, có sự hiện diện tại Pháp của một số người
Việt Nam như sau :
+ 1946 : Ông Trương Văn Quýnh, ông bà Nguyễn Duy Tài, và...
+ 1946 : Ông Trương Văn Quýnh, ông bà Nguyễn Duy Tài, và...
+ 1947 : Bà Dương Quỳnh Hoa, các ông Hà Văn Trí ( quê ở
Thủ Dầu Một ), ông Trần Kinh Luân ( quê ở Tây Ninh ), cô Nguyễn Thị Tuyết Mai (
con gái của ông bà Nguyễn Duy Tài sinh ra tại Pháp vào nâm 1947 nầy ), và...
+ 1948 : Các ông Dương Ngọc Lắm, Đỗ Cao Minh, Nguyễn Minh
Châu, Trần Văn Trị, Bùi Hữu Nhơn, Vũ Quốc Thúc, Phan Văn Tạo, Lâm Văn Phát,
Nguyễn Khánh, Cao Hảo Hớn, Trương Như Tảng, Nguyễn Trường Xuân ( tức nhạc sĩ
Nam Phong sau nầy ở Việt Nam, và...
+ 1949 : Các ông Đỗ Cao Trí, Vĩnh Lộc, Nguyễn Văn Thiệu,
Tôn Thất Đính, Trần Văn Trung, Nguyễn Văn Chuân, Trần Văn Hổ, Lê Huy Luận, Âu
Trường Thanh, Trần Bích Lan, Lê Quang Thuận, Nguyễn Xuân Thu, Trần Bích Lan (
tức thi sĩ Nguyên Sa sau nầy ), và...
+ 1950 : Các ông Ngô Đình Diệm ( lần thứ 1 ), Lê Trung
Trực, Lê Mộng Nguyên ( Giáo Sư, Nhạc Sĩ, tác giả nhạc phẩm Trăng Mờ Bên Suối.)
+ 1951 : Các ông Ngô Đình Thục ( lần thứ 2 ), Võ Văn Hải,
Trần Văn Tuyên, Thái Văn Kiểm, Nguyễn Trọng Thi ( Kỷ Sư Informatiques rất nổi
tiếng sau nầy tại Pháp và Hoa Kỳ ), và...
+ 1952 : Các ông Dương Văn Minh, Linh Quang Viên, Vương
Văn Đông, Phạm Xuân Chiểu, gia đình ông Thủ Tướng Trần Văn Hữu, và...
+ 1953 : Các ông Ngô Đình Diệm ( lần thứ 2 ), Nguyễn Hồng
Đài, Bồ Đại Kỳ, Đặng Cao Thăng, Nguyễn Cao Kỳ, Nguyễn Ngọc Loan, Trương Quang
Ân, Tôn Thất Thiện, Bùi Kiến Thành ( con trai của bác sĩ Bùi Kiến Tín ), Cao
Văn Luận ( lần thứ 2 ), Lê Trạch Lựu ( nhạc sĩ, tác giả nhạc phẩm Em Tôi ), và…
G). TỪ SAU HIỆP ĐỊNH GENÈVE 1954 CHO ĐẾN BIẾN CỐ
30.4.1975 :
Từ sau Hiệp Định Genève 1954 và người Pháp chuẩn bị rút
khỏi Việt Nam, những người Việt Nam có liên hệ với Pháp gặp rất nhiều khó khăn,
nên một cố đông những người Việt Nam có quốc tịch Pháp, hoặc lai Pháp hay lấy chồng
Pháp đã gấp rút lên đường đi sang Pháp.
Phần lớn khi đến Pháp họ được chính quyền Pháp cho định
cư tại vùng Eure và Seine Maritime. Đặc biệt ở Noyant, một địa điểm nằm trên
đường Moulin đi Montluçon thuộc tỉnh Allier, chính quyền Pháp đã biến khu nhà
thợ mõ ( Coron ) do người Ba Lan xử dụng từ năm 1921 mà nay đã bỏ hoang từ lâu,
thành ra "Làng Việt Nam " để đón những người Việt Nam đến từ Việt Nam
: Từ những gia đình đầu tiên đến Noyant vào sáng ngày 29 tháng 10 năm 1955 cho
đến cuối năm ấy, người ta ghi nhận là 700 người ( trong đó có gia đình ông bà
Guyot Georges cùng 3 con và hiện nay gia đình ông bà Guyot Georges đang sinh
sống tại thành phố Bondoufle thuộc vùng 91 ).
+ 1955 : Gia đình ông cựu Thủ Tướng Nguyễn Văn Tâm, các
ông Lê Văn Viễn ( thường được gọi là Bảy Viễn ), Nguyễn Văn Hinh ( lần thứ 2 ),
Lai Văn Sang, Lai Hữu Tài, gia đình ông bà Nguyễn Ước Lễ ( cựu Tổng Đốc Sơn
Tây, Bắc Việt Nam ), bà Nguyễn Thị Ngọc Trâm ( sau nầy là bà Dược Sĩ Nguyễn Thị
Ngọc Trâm, vợ của Bác Sĩ Lê Quang Thuận ), và...
+ 1956 : Dưới thời Tổng Thống Ngô Đình Diệm, lúc người
Pháp phải rời khỏi mièn Nam Việt Nam, toán lính Pháp cuối cùng rời khỏi Nam
Việt Nam vào tháng 7 năm 1956, số người Việt Nam đến Làng Việt Nam ở
Noyant lại càng đông hơn nữa. Đa số những người đến đều khai là Công Giáo chỉ một số
ít là Phật Giáo và đạo Gia Tiên.
Tổng số người Việt Nam
ở làng Noyant vào thời điểm cuối năm 1965 là khoảng 3000 người, kể từ đợt đầu
tiên vào năm 1955, kế tiếp 1956 và những năm sau đó cho đến cuối năm 1965.
Và đến ngày 01 tháng
06 năm 1966 thì trung tâm Noyant đóng cử hẳn và không nhận nữa những người Việt
Nam có liên hệ với Pháp được xem trên danh nghĩa hồi hương trở về Pháp.
Ở Noyant có một linh
mục người Pháp tên là Benay ngay từ năm 1955 và thỉnh thoảng có một linh mục
Việt Nam là linh mục Trần Thanh Giản ( mà đa số những người Việt Nam thường gọi
một cách thân thiện là Cha Giản ) từ Paris đến thăm các bổn đạo Công Giáo Việt
Nam ở các vùng Cannes, Nice, Toulon, Marseille và cũng có ghé thăm Làng Việt
Nam tại Noyant.
Bắt đầu từ năm 1962,
Làng Việt Nam Noyant có cha Nguyễn Văn Long về làm Tuyên Úy. Ngoài Noyant ra,
còn vài trung tâm tiếp đón người Việt Nam khác như ở Sainte Livrade, Bias ( Lot
et Garonne ), Le Vzeant ( Vienne ) và Saint Laurent d ' Ars ( Gironde ). Ba
trung tâm sau vào năm 1962 đã giải tán người Việt Nam
Tại Sainte Livrade, từ
năm 1956 có một linh mục thuộc Hội Thừa Sai Paris đến làm Tuyên Úy, đó là Cha
Jean - Marie Viry ( thường được gọi là Cố Vị ), trước đây ông làm Tuyên Úy cho
quân đội Pháp ở Việt Nam, ông vừ từ Việt Nam về Pháp,ông đến làm Tuyên Úy giúp
cho gần 2000 giáo hữu Việt Nam tại Sainte Livrade và Bias.
Từ sau tháng 11 năm
1963, sau cái chết của Tổng Thống Ngô Đình Diệm và sự cáo chung nền Đệ Nhất
Cộng Hòa và nhất là sau Cuộc Chỉnh Lý vào năm 1964 của Tướng Nguyễn Khánh...
trong thời gian nầy đã diễn ra làn sóng sinh viên miền Nam Việt Nam qua Pháp du
học rất đông ( đây là con cái của những người giàu có, những vị tướng tá, công
chức cao cấp của chính quyền miền Nam Việt Nam thời bấy giờ ).
Theo nghiên cứu của
ông Jean Hugues: " Từ năm 1963 đến 1970, những sinh viên Việt Nam du học
tại Pháp, sau khi đổ đạt thì 80% đã ở lại Pháp không trở về lại Việt Nam, phần
đông là giới Y - Khoa. Ông Hugues còn cho biết thêm, tại Pháp lúc bấy giờ, khi
ra trường ngành Y Khoa, cứ 15 bác sĩ ra trường thường có một bác sĩ là người
Việt Nam... Thật đúng là VẺ VANG DÂN VIỆT ( đân Việt của Miền Nam Việt Nam
+ Phần Ghi Chú Đặc
Biệt : CÁC SỰ KIỆN và CÁC NHÂN VẬT ĐƯỢC GHI NHẬN CÓ NHIỀU DẤU ẤN ĐẶC BIỆT :
1). Ông PHAN AN là
người Việt Nam
2). Phái Đoàn của
HOÀNG TỬ CẢNH :
Tuân lệnh Vua Cha,
Hoàng Tử Cảnh vào cuối năm 1784 ( tức tháng 11 năm Giáp Thì ), đã cùng Bá Đa
Lộc ( tức Pigneau De Béhaine ) và 2 cận thận người Việt Nam là Phạm Văn Nhân,
Nguyễn Văn Liêm và một số người Việt Nam khác trong phái đoàn lên đường sang
Pháp.
Tới thàng 2 xuân Ất Tỵ
( 1785 ), họ tới Pondichéry, một thuộc địa của Pháp ở Ấn Độ và dừng lại đây một
thời gian vì khi đó ở Pháp đang xảy ra những bién cố chính trị bất ổn.
Tới tháng 6 năm Bính
Ngọ ( 1786 ), phái đoàn nầy đã theo chién thuyền Aréthuse nhắm hướng đến thẳng
Pháp..
Phái đoàn Hoàng Tử
Cảnh đến Paris
Ngày 5 tháng 5 năm
1787, Hoàng Tử Cảnh vào triều kiến ở điện Versailles và khá được sủng ái vì vẻ
bề ngoài khôi ngô tuấn tú ( lúc bấy giờ Hoàng Tử Cảnh được 7 tuổi ).
Ở Paris
Được biết rằng ngày 28 tháng 11 năm 1787, Bá Đa Lộc (
được xem như thay mặt cho Hoàng Tử Cảnh qua sự ủy thác của Nguyễn Ánh ) và Bá
Tước De Montmorin, ngoại trưởng của chính phủ Pháp, ký Hiệp Ước Versaillles :
" Đổi lấy viện trợ quân sự của Pháp để chống lại quân Tây Sơn, Nguyễn Ánh
nhường cho Pháp Tourane, Poulo Condor và cho Pháp giử độc quyền thương mại
". Lúc đầu, De Montmorin không muốn Pháp giúp nhưng Bá Đa Lộc đã thuyết
phục rằng nước Nam giàu tài nguyên, nếu Pháp không chiếm đoạt, sẽ có các nước
khác như Anh hay Bồ Đào Nha sẽ nhảy vào tranh lấy cho nên Pháp đã ưng thuận
theo Hiệp Ước Versailles và Vua Louis 16 đã ban riêng cho Bá Đa Lộc một số tiền
khá lớn ".
Tháng 12 năm 1787, phái đoàn Hoàng Tử Cảnh lên đường trở
về Việt Nam,Bá Tước De Montmorin, ngoại trưởng Pháp gửi Bá Tước De Conway theo
phái đoàn để lo toan việc hổ trợ của Pháp như đã hứa theo Hiệp Ước Versailles.
Tháng 5 năm 1788, phái đoàn về đến Pondichéry, Bá Tước De
Conway, có lẽ vì ghen với địa vị của Bá Đa Lộc, không chịu hợp tác và giúp đở
như lời căn dặn của Bá Tước De Montmorin. Bá Đa Lộc rất tức giận, sẵn đã có
tiền của Vua Louis 16 ban cho, liền xuất ra chiêu mộ binh sĩ và trang bị chiến
thuyền Méduse đưa về nước Nam.
Ngày 15 tháng 6 năm 1789 ( năm Kỷ Dậu ), phái đoàn lại
khởi hành về nước trên tàu Méduse.
Ngày 24 tháng 6 năm 1789, phái đoàn về tới Nam Kỳ.
Những người Việt Nam trong phái đoàn Hoàng Tử Cảnh, ngoài
2 ông Phạm Văn Nhân, Nguyễn Văn Liêm là các quan của triều đình, còn có các ông
Trần Văn Học, Lê Đức Hạnh, bà Đặng Thị Sen và một số người khác nữa.
+ BÁ ĐA LỘC : Ông có tên là Pigneau De Béhaine, sinh năm
1741 tại Origny en Thiérache vùng Aisne của nước Pháp. Hoàn tất việc học ở
Paris và sau đó vào Chủng Viện Hội Truyền Giáo Nước Ngoài ( Société Des
Missions Étrangères ). Nhà truyền giáo trẻ tuổi nầy rời Lorient ( Pháp ) năm
1765 và đến vùng đất Hà Tiên ( Việt Nam ) vào năm 1767, được bổ nhiệm vào Chủng
Viện ở đây và trở thành Cha Cả vào năm 1769. Bá Đa Lộc gặp Nguyễn Ánh vào năm
1775 và đã liên tục, có khi trục tiếp, có khi gián tiếp làm việc với Nguyễn Ánh
trong vòng 24 năm.
Bá Đa Lộc qua đời vào ngày 9 tháng 10 năm 1799 tại Bình
Định, linh cửu được đưa về Sài Gòn và được an táng trong khu vực Chí Hòa và
chính Nguyễn Ánh đã chủ tọa Lễ An Táng cho Bá Đa Lộc theo Nghi Thức Hoàng Tộc
và khu vực mộ địa của Bá Đa Lộc sau nầy được xây dựng thành lăng mà người Việt
Nam gọi là Lăng Cha Cả. Trước năm 1975, tại miền Nam Việt Nam, Lăng Cha Cả tọa
lạc tại Ngã Tư Bảy Hiền của thủ đô Sài Gòn.
+ PHẠM VĂN NHÂN : là dòng dõi thế gia, đã theo phò Nguyễn
Ánh, ra trận lập công to, làm quan đến chức Chưởng Cơ Thần Sách cai quản tướng
sĩ đến 5 đồn.
+ NGUYỄN VĂN LIÊM : theo phò Nguyễn Ánh, làm quan đến
chức Thuộc Nội Cai Cơ trông coi thị vệ ở Long Diên.
+ TRẦN VĂN HỌC : sinh năm 1750 tại huyện Bình Dương thuộc
Gia Định Thành. Thuở nhỏ, ông theo học đạo Thien Chúa với giáo sĩ Bá Đa Lộc và
năm 1782, ông được Bá Đa Lộc giới thiệu với Nguyễn Ánh.
Nhận thấy ông Học là người có học cho nên Nguyễn Ánh đề
cử cho tháp tùng theo phái đoàn Hoàng Tử Cảnh với tư cách một thành viên chính
thức đặc trách về Lịch Sử và Địa Lý.
Năm 1790, ông Học là người Việt Nam đầu tiên tự tay đo
đạc, lập bản đồ quy hoạch thành Gia Định, trù liệu mở các con đường trong
thành. Ông Học cũng là người vẽ bản đồ của thành phố Mỹ Tho năm 1792.
Năm 1821, Vua Minh Mạng sai ông Học vẽ bản đồ quy hoạch
lại các trấn thuộc Gia Định Thành, đường sá cho giáp tới biên giới Chân Lập và
năm 1823 thì ông Học qua đời.
+ LÊ ĐỨC HẠNH : sinh năm 1764 tại huyện Bình Dương thuộc
Gia Định Thành, ông là em vợ của ông Trần Văn Học, cũng theo học đạo Thiên Chúa
với Bá Đa Lộc và được giới thiệu với Nguyễn Ánh cùng thời với ông Trần Văn Học.
Ông Lê Đức Hạnh có tướng mạo cao ráo, trắng trẻo, đẹp
trai và đặc biệt rất khéo tay trong việc may mặc quần áo và hớt tóc, chải tóc,
trang điểm sắc đẹp... Ông Học được đề cử theo phái đoàn Hoàng Tử Cảnh và có
trách nhiệm lo việc quần áo, trang điểm và chải tóc cho Hoàng Tử Cảnh.
Trong thời gian phái đoàn Hoàng Tử Cảnh ở Pháp, ông Hạnh
lo việc quần áo và trang điẻm cho Hoàng Tử Cảnh cho nên ông Hạnh đã gặp được
ông Léonard cũng được mời đặc biệt lo quần áo và trang điiểm cho Hoàng Tử Cảnh.
Nhận thấy Ông Hạnh có tướng mạo đẹp và khéo tay, ông Léonard muốn giữ ông Hạnh
ở lại Pháp và nhận làm con nuôi... và đã được Bá Đa Lộc chấp thuận. Sau khi
nhận ông Hạnh làm con, đọc và phát âm tên ông Hạnh xong thì ông Léonard đặt cho
ông Hạnh một cái tên và họ theo tiếng Pháp như sau : LEDUC Henri ( phỏng theo
tên, họ LE DUC HANH ).
Và theo lời ông Trần Văn Học kể lại sau nầy rằng : ( ông
Hạnh ở lại Pháp và sau đó liên lạc với gia đình ông bà Trần Văn Học ) : Ông Lê
Đức Hạnh mà sau nầy là LEDUC HENRI, ở lại Pháp, có vợ người Pháp và cũng
có con, cháu nối tiếp sau nầy theo dòng họ LEDUC.
+ LỜI BÀN RIÊNG của NGƯỜI VIẾT : Hiện nay, tại Pháp có
dòng họ LEDUC, như vậy, có thể có những người Pháp thuộc dòng họ LEDUC chính
thống của người Pháp. Và cũng có thể có những người thuộc dòng họ LEDUC xuất
phát từ người Việt Nam mang tên gốc Lê Đức Hạnh mà tên Pháp là LEDUC HENRI đã
được ông Léonard đặt cho... Có thể lắm thay !!!
CÁC SÁCH, BÁ0, TÀI LIỆU và CƠ QUAN THAM KHẢO :
1) .
Việt Sử Toàn Thư. ( Sử Gia Phạm Văn Sơn ).
2) .
Việt Nam Sử Lược. ( Học Giả, Sử Gia Trần Trọng Kim ).
3) . Tường Trình Về Đàng Trong
1645. ( Bản ngoại ngữ của Alexandre De Rhode & Hồng Nhuệ dịch ).
4) . Để Hiẻu Lịch Sử Đạo Thiên Chúa
ở Việt Nam
( Nguyễn Khắc Xuyên ).
6). Người Công Giáo Việt Nam
7) .
Université Paris 7 Denis Diderot. ( UFR Asie Orientale ).
8) .
Cité Nationale de L' Histoire de L' Immigration.
9) .
Bulletin de L' ANAI.
10). Le Paris Asie : 150 ans de présence Asiatique
dans la Capitale. ( Pascal Blanchard + Eric Dero ).
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire