30-4-1975,
tôi cũng là thứ Úy Quèn--tép riêu ! xin tha cho--nếu tôi có lời “ thật “ sai
trái đã xúc phạm...!
Thật ra, vấn
đề " khoa bảng và trí thức " bắt nguồn từ " nhân cách và kinh
nghiệm sống " nhiều hơn là vấn đề " học vấn ".
Xin gởi lại
bài viết cũ góp ý:
Thức
mà vô trí - Sĩ mà vô nhân
Vũ Đông Hà
(Danlambao) - Trong một xã hội toàn trị, khi đa số người dân vì sợ hãi
trước bạo quyền nên đành phải chọn thái độ thờ ơ, "mackeno" thì bất
kỳ nỗ lực tranh đấu nào cho những người bị đàn áp, bắt giam một cách phi pháp
bởi chế độ độc tài, công an trị đều cần thiết và đáng ghi nhận. Tuy nhiên, cần
phải phân biệt giữa (1) tranh đấu cho công lý, lẽ phải, sự thật và (2) thái độ
xin cho trong đó hàm chứa sự thỏa hiệp với bất công, sai trái và láo khoét. Thư
ngỏ của 3 ông Ngô Bảo Châu, Đàm Thanh Sơn, Vũ Hà Văn về việc tạm giam nhà văn
Nguyễn Quang Lập (*) thể hiện thái độ thứ 2. ( LẤP LÓ XIN – CHO )
Nhân tác giả
Vũ Đông Hà nói về “ Lá Thư Ngỏ “ của ba ông “ trí thức xhcn “ Ngô Bảo Châu, Đàm
Thanh Sơn và Vũ Hà Văn với thái độ “ lắp ló xin – cho “
blogger Quê Choa Bọ Lập được tại ngoại hậu cứu, gã nhà quê làng Bưng Cầu, xứ
Thủ chạnh nhớ tới cũng một cái “ Lá Thơ Ngỏ trứ danh “ cũng với cái thái độ quỵ
lụy xin – cho của “ 36-1 trí thức “ hải ngoại mà đứng đầu là Giáo sư Thạc sĩ Vũ
Quốc Thúc và chấp bút là thầy Lê Xuân Khoa cuả tui, xin đảng vẹm cộng mở lòng
cho hòa hợp, hòa giải, đoàn kết chống tàu khựa xâm lăng giữa lúc tuổi trẻ Việt
Nam can trường tiến hành 11 cuộc biểu tình biểu dương lòng yêu nước chống tàu
xâm lăng mùa hè năm 2011.
Xúc cảnh sanh
tình, xin gởi lại bài viết “ Thức mà vô trí – Sĩ mà vô nhân “ hồi nẩm để cho nó
có cặp xứng đôi “ trí nội - trí ngoại “ ( lưu ý chữ trí dấu sắc chớ không phải
dấu ngã ) và trí trẻ – trí già cho có cặp.
THỨC MÀ VÔ TRÍ
– SĨ MÀ VÔ NHÂN
Trong số 36
“vị” ký tên trong miếng giấy lộn kêu là “Thơ ngỏ” gởi cho bọn trùm VC chẳng may
có một “vị” là thầy học cũ của tôi: Giáo sư Lê Xuân Khoa, nguyên Giám đốc Trung
tâm Định cư SEARAC. Thật là mắc cở mà phải nói ra, một lần rồi bỏ!
Năm học lớp Đệ
Lục Trường Nguyễn Trãi, Thủ Dầu Một (Bình Dương), thầy dạy Pháp văn bất ngờ bị
gọi động viên. Thầy Khoa mới ngoài Bắc vô được mời thay thế. Hôm bắt đầu dạy,
thầy đọc cho trò chép bài giảng văn phạm. Lần sau lên lớp , thầy bảo: Bài giảng
bửa trước, câu sau chửi bố câu trước nên nay chép lại bài khác! Thầy Hiệu
trưởng nghe thấy phát hoảng mà phải đợi tới hết tam cá nguyệt mới vui vẻ “cám
ơn” giáo sư, chào tạm biệt.
Năm 1973, nhân
Lễ khai trương Chi nhánh Đông Phương ngân hàng Biên Hòa, đứa học trò cũ của
thầy Khoa đang là Phó Tỉnh trưởng sở tại được mời làm khách danh dự. Ông Giám
đốc Chi nhánh mới giới thiệu Ông Tổng Giám đốc Ngân hàng Trung ương: Té ra là
thầy Khoa của tui. Nhớ câu “ Nhất tự vi sư, bán tự vi sư” nên mới lễ phép, chấp
tay thưa thầy. Thầy kênh kiệu đưa tay ra bắt mà chẳng thèm nói lời xã giao
thông thường mặc dầu tên học trò cũ của thầy lúc ấy đã 36 tuổi lại là chức việc
số hai trong Tỉnh.
Năm 1990, mới
chân ướt chân ráo, bước vào xứ Mỹ, đã nghe thấy anh em cựu tù cải tạo qua trước
than phiền: Giám đốc Định cư SEARAC trở cờ, lân la tính làm ăn với VC. Tưởng là
ai, té ra lại là thầy Khoa của tui! Vài năm sau thì y như rằng: Báo Thanh niên
trong nước viết bài ca ngợi Việt kiều yêu nước Lê Xuân Khoa đem tiền về tài trợ
các dự án nuôi tôm ở Cà Mau, Đầm Dơi, Cái Nước. Tới đây thì thằng học trò cũ
của thầy hết nhịn: Nó viết bài chọc quê thầy tới bến. Nó mĩa mai thầy là: Chắc
lão Xuân Khoe nhớ lại nghề cho vay lấy lãi ngày xưa nên mới mon men về VN xin
VC cho làm lại nghề nhà băng thuở trước!?
Gã học trò cũ
kể chuyện lòng vòng về ông thầy không nên nết làm chi vậy? Là nó muốn nói về tư
cách của một trong số 36 “vị” kêu là “trí thức hải ngoại” là như vậy đó!
Hễ lâu lâu có
biến động trong nước là thấy quí vị trí ngủ trong, ngoài nước giật mình thức
dậy nói sảng!
Nhưng mà thử
hỏi trí thức là cái giống gì vậy? Phải chăng hễ ai có cái học vị Tiến sĩ, Kỷ
sư, Bác sĩ …. đều là trí thức?
Theo gã nhà
quê ít học tui nghĩ thì chữ trí thức là to tát lắm, không phải chỉ có bằng cấp
là đạt được, bởi vì chữ kép trí thức có hai phần: Trí và Thức. Thức là kiến
thức, hiểu biết ai có học hoặc đọc sách là có kiến thức, cho nên phần nầy là
phổ quát ai nấy, ít nhiều đều có.
Phần quan
trọng là phần trí: Căn bản là “trí” Thông minh, không phải ai cũng có. Vận dụng
trí thông minh để hiểu rõ thời cuộc, biến chuyển chánh trị, nhận định tương lai
Đất nước, Dân tộc ít người làm được.
Những ai có đủ
trí và thức như vậy mới xứng danh trí thức.
Còn nói rằng,
trong số 36 vị thì vị đứng đầu là Nhà văn Doãn Quốc Sĩ và người đứng chót là
Giáo sư, Thạc sĩ nổi tiếng Vũ Quốc Thúc đều có đi tù VC nhiều năm, có lẽ nào
không biết rõ Cộng sản!? Về việc nầy thì tôi nghĩ rằng có thể phán đoán được ít
nhiều. Thói thường ở ngoài đời thì ai giống nhau thì tụ hội với nhau.
Ở trong tù thì
cũng y như vậy: Quí vị trí thức thì thủ thỉ với nhau, nói cho nhau nghe nên chỉ
nói đi nói lại những gì mình đã từng biết, không có gì mới. Cho nên bó rọ nhiều
năm trong bốn bức tường tù, đâu có biết gì thêm.
Muốn biết thêm
chút ít dân tình trên đất Bắc không gì bằng lân la chuyện trò với tù hình sự
ngoài đó. Việc nầy muốn làm cũng khó, bởi vì tù hình sự và tù chánh trị Miền
Nam được giam riêng biệt lập hai khu. Gã nhà quê tui “lù khù có con cù độ mạng”
nên mới có dịp chuyện vãn với vài ba chú nhỏ tù hình sự.
Một bửa, được
phân công dọn dẹp “nhà lô” của đội tù, nhân giờ nghỉ mới lân la trò chuyện với
em nhỏ tù “tự giác” ( Tù sắp mãn án được cho đi lại thong thả, không người canh
giữ).
Hỏi: Sao cậu
trông còn nhỏ tuổi như vậy mà đã đi tù?
Chắc là lâu
ngày không ai hàn huyên, tâm sự nên thay vì trả lời câu hỏi thì em nhỏ tỉ tê,
kể lể: Cháu năm nay được mười tám tuổi. Bố mẹ cháu đều là thầy cô giáo Trung
học. Năm cháu lên tuổi 12, cháu đánh cắp một lô hàng thương nghiệp trị giá
$200. “Họ” bắt cháu bỏ vào trại thiếu nhi phạm pháp, kêu là “Trường dạy nghề
thiếu nhi. ” Cháu vác đất sét nung gạch 6 tháng thì được thả. Năm cháu lên 14,
thấy bố mẹ cực nhọc mà nhà vẫn nghèo túng, các em nheo nhóc, cháu không chịu
được mới đánh cắp lô hàng giá đáng $700. Lần nầy thì bị đưa ra Tòa kêu án 4
năm, ở tù chung với hình sự người lớn. Bố cháu giận nên từ bỏ! Mẹ vì thương nên
vẫn chắt chiu thăm nuôi, đã được mười mấy kỳ rồi, tính ra còn một vài kỳ nửa là
mãn án.
Hỏi: Cháu nay
đã lớn rồi, chắc kỳ nầy về lo tu tỉnh, làm ăn?
Đáp: Dạ, bố mẹ
cháu vừa dạy học vừa cực nhọc làm thêm đủ thứ việc mà không ngóc đầu lên được
trong khi “người ta “ ngồi mát ăn bát vàng là bất công. Kỳ nầy về cháu tổ chức
làm ăn kỷ hơn, kiếm số tiền kha khá giúp bố mẹ và các em, rồi có vào lại đây
thì vào!
Lần khác, nghe
cậu thanh niên 25 tuổi, cầm cày cho đội kể: Em ở tù vì can tội “Hiếp người
yêu!?” Hồi đó, em 18 tuổi, yêu con gái của ông Chủ nhiệm Hợp tác xã. Mẹ thương
em nên mới đánh liều sắm lễ vật đến xin hỏi cưới. Họ chê nghèo nên không chịu
gã con. Em mới hẹn người yêu ra chỗ vắng làm chuyện “ván đã đóng thuyền, gạo
nấu thành cơm”. Họ vu cho tội hiếp dâm, bắt kêu án tù 7 năm, nay sắp mãn án
rồi. Bác coi đó, em cầm cày đất “ Phần trăm” (Đất hương hỏa được cho lại sau
đợt sửa sai Cải cách ruộng đất) cho người ta, mỗi ngày được $10 thì họ không
cho, bắt em vào làm cho Hợp tác xã, mỗi tháng được 12 kí gạo, tính ra có $40,
chỉ bằng 4 ngày cầm cày chui, để rồi chê nghèo, không chịu gã con cho. Như vậy
là bất công. Kỳ nầy về, bằng mọi cách, em tính kế làm giàu. Được thì được, bằng
không thì có vào lại đây thì vào!”
Trên đây là
hai câu chuyện về bất công xã hội. Dưới đây là hai hình ảnh cảm động mà hào
hùng về Tự Do và Tôn giáo lâm nguy!
Một bửa đang
xếp hàng chờ lãnh cơm cho đội thì nghe có tiếng huyên náo phía sau. Quay lại
nhìn thì thấy hai cậu hình sự trạc mười tám đôi mươi vừa trửng giởn vừa đi tới.
Thấy chú tù Miền Nam ngó lại, các chú biết là “phe ta” nên một chú liền phanh
áo đưa ngực ra trên đó xâm hình Nữ Thần Tự Do đường nét Á Đông, phía dưới xâm
chữ “LIBERTE’” rõ to. Chú kia cũng phanh ngực áo ra trưng hình chiếc thuyền
mang Thập Tự Giá đang ngả nghiêng trên sóng ba đào, phía dưới xâm ba chữ S. O.
S thiệt bự! Tui lo ngại cho các em, dòm quanh xem sợ bọn ăng ten ngó thấy. Cả
hai em đều tươi cười bảo: “Bác đừng lo! Bọn nó ngó thấy cũng không sao. Tụi em
chịu đòn bọng đã quen rồi!
Vậy đó, đâu
phải ngày nay giới trẻ nhờ truyền thông điện tử mới nhận thức được chế độ độc
đoán bất công và ý thức về Tự do, Dân chủ. Từ thập niên 1970s, các em tự thân sống
dưới chế độ đó nên đã hiểu tường tận nó rồi. Chỉ vì không ai hướng dẫn, chỉ bảo
nên các em mới phản đối chế độ áp bức bất công đó một cách tiêu cực là vi phạm
trật tự xã hội do chế độ đó áp đặt để rồi chịu cảnh tù tội thảm thương!
Còn về chữ kép
Nhân sĩ thì cũng có hai phần: Nhân và sĩ. Hễ ai có chức phận kha khá trong xã
hội thì cũng tạm được về phần sĩ. Nhưng phần nhân thì phức tạp hơn: Ai thì cũng
có lòng thương người. Từ khi cắp sách đến trường thì đã ê a đọc “Giáo khoa
thư”: Thương người như thể thương thân… Thấy người hoạn nạn thì thương và
vân…vân. Nhưng học hiểu thôi thì cái thương đó chỉ nằm trong óc. Phải lăn lóc
vào cuộc sống, nhìn tạn mặt nỗi cùng khốn của đám đông nghèo khó thì tình
thương đó mới thắm thiết hơn, nhưng cũng chỉ là nhìn từ bên ngoài. Phải đợi đến
khi tự thận sống trong cảnh áp bức, bất công, nghèo đói mới biết thương nhau.
Cho nên nhân sĩ mà thiếu lòng nhân hậu thì chỉ có địa vị xã hội mà thiếu tình
người.
Nhìn lại hiện
tình Đất nước, đang khi tuổi trẻ, lần đầu tiên vùng lên tranh đấu đòi dân sinh
dân chủ, những ông bà tự xưng là Nhân sĩ, Trí thức không khích lệ, cổ võ thì
thôi, nở lòng nào bày đặt dâng thơ ngỏ bày biểu bọn ác đảng cải sửa nầy nọ,
không khác nào gián tiếp khuyên giới trẻ hãy từ từ, ráng nhận chịu độc tài, áp bức
thêm thời gian nữa để chờ bọn hung thần có thời giờ ban ơn bố đức cải sửa, đổi
mới, rốt cuộc rồi vẫn“ u như kỷ. ” Như vậy đâu phải là nhân sĩ, trí thức. Như
vậy đích thị là: SĨ VÔ NHÂN-THỨC VÔ TRÍ.
* Nguyễn Nhơn
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire