Đây là bức
tranh nổi tiếng của hoạ sĩ người Pháp Jean Leon Gerome (1824-1904), mang tên
“The Truth Coming Out Of Her Well“ - Tạm dịch là "Sự thật nơi đáy giếng".
Bức tranh này
được vẽ năm 1894 dựa trên một câu chuyện dân gian như sau:
Chuyện kể rằng
vào một ngày hè, Sự Thật và Dối Trá tình cờ gặp nhau. Dối Trá nói: "Hôm
nay trời đẹp quá!". Sự Thật ngước nhìn lên và đúng như lời Dối Trá đã nói:
Trời rất trong xanh, tràn ngập nắng vàng, từng cụm mây trắng lững lờ trôi thật
đẹp...
Rồi cả hai lại
đến bên một cái giếng. Dối Trá nói: "Giếng trong mát quá. Chúng mình hãy tắm
đi!". Sự Thật mới đầu còn nghi ngại, nhưng khi nhìn xuống giếng, thấy nước
trong mát thật, bèn trút bỏ bộ quần áo đẹp và nhảy xuống giếng tắm cùng Dối
Trá.
Cả hai cùng
bơi lội một lúc đến khi đột nhiên Dối Trá leo nhanh lên khỏi miệng giếng,
khoát vào người bộ y phục đẹp đẽ của Sự Thật rồi bỏ chạy thật nhanh.
Sự Thật hốt hoảng
leo lên miệng giếng, vừa bối rối vừa tức giận đuổi theo Dối Trá để giành lại bộ
quần áo. Nhưng nàng đuổi tới đâu cũng có đám đông hai bên đường túa ra chỉ trỏ,
cười nhạo vì nàng hoàn toàn loã thể. Một số sượng sùng ngoảnh mặt đi không thèm
nhìn Sự Thật.
Sự Thật trần
trụi cảm thấy xấu hổ nên nàng không đuổi theo Dối Trá nữa. Sự thật tội
nghiệp đã quay lại giếng và náu mình ở đó mãi mãi.
Kể từ đó, dối
trá đi khắp thế giới, khoác áo như sự thật, đáp ứng nhu cầu của thế giới, và
không hề muốn nhìn thấy sự thật trần trụi.
Về sau, loài
người không còn ai nhìn thấy được Sự Thật nữa. Họ chỉ thấy Dối Trá ung dung hiện
diện ở mọi nơi, mọi lúc. Họ luôn tán dương nó, vuốt ve nó, say mê nó, học đòi
theo nó, chỉ vì vẻ ngoài hào nhoáng và đẹp đẽ mà nó đã ăn cắp từ Sự Thật.
Sự Thật dẫu có
tốt thì vẫn luôn là trần trụi, Dối Trá dẫu xấu xa nhưng lại vô cùng quyến rũ!
Chừng nào loài người còn say mê trước những ngọt ngào và kiều diễm, thì chừng nấy
Sự Thật còn lặn rất sâu.
* Nguồn Aic School.
Một thảo luận lý thú:
Bức họa La Vérité và
câu chuyện sai lệch được gán ghép cho nó
* THẾ GIỚI THẦN THOẠI
Gần đây, nhiều trang mạng ào
ạc chia sẻ câu truyện mang tên "Sự Thật trần trụi và Dối Trá" như
sau: một ngày nọ, Dối Trá đánh cắp quần áo của Sự Thực nên Sự Thực phải trốn xuống
giếng. Đi kèm với câu truyện trên luôn là nhận định chắc nịch rằng bức tranh La
Vérité sortant du puits armée de son martinet pour châtier l'humanité được
lấy cảm hứng từ nó. Nhưng sự thực có phải như vậy không thì còn cần phải xem
xét.
Vốn dĩ, bức tranh này tên là
La Vérité sortant du puits armée de son martinet pour châtier l'humanité
do họa sĩ thuộc trường phái học viện Jean-Léon Gérôme vẽ năm 1896, thuộc chùm bốn
bức tranh Vérité của ông. Tên bức tranh này nghĩa là Sự Thật cầm cây roi bước
ra từ cái giếng để trừng trị loài người. Tác phẩm này được vẽ dựa trên nữ
thần Veritas (Vérité-Veritas, quen không?) – nữ thần của sự thật trong thần thoại
La Mã, con gái của Saturn. Tương truyền, vị nữ thần này được cho là đã trốn dưới
một chiếc giếng thần. Cô được miêu tả theo hai cách: một trinh nữ mặc váy trắng
(đại diện cho sự trong sạch từ ngoài vào trong), và “sự thật trần trụi” cầm
trên tay một chiếc gương.
Chùm bốn bức tranh
Vérité gồm:
Sự thật nơi đáy giếng
"The Truth Coming Out Of Her Well"
Bức tranh được lấy trong câu
chuyện: La Vérité sortant du puits armée de son martinet pour châtier
l'humanité
La Vérité au fond d'un puits (1894)
Theo nhà viết tiểu sử
Charles Moreau-Vauthier , Gérôme đã ngủ với bức tranh này đặt trên đầu giường.
Ông được tìm thấy sau khi đã qua đời với tay vươn về phía nó tựa như một cử chỉ
từ biệt hoặc vấn vương tiếc nuối.
La Vérité au fond d'un puits (1895?)
Câu chuyện về Veritas dưới
giếng được lấy cảm hứng từ một châm ngôn của nhà triết học Hy Lạp vĩ đại
Democritus: "of truth we know nothing, for truth is in a well", tạm dịch
là "trên thực tế thì ta có biết gì đâu, vì sự thật nằm ở nơi đáy giếng mất
rồi". Nên nhớ, Gérôme là một họa sĩ theo chủ nghĩa học viện, người tôn
sùng các giá trị văn hóa Hy-La và chán nản với những trường phái hội họa hiện đại.
Bằng chứng là hầu hết tác phẩm của ông đều lấy chủ đề thần thoại/xã hội cổ đại
và mang nét hoài cổ, châm biếm cái mới. Vậy nên, có thể khẳng định khá chắc chắn
rằng tác phẩm này cũng giống như bao tác phẩm khác của ông, gắn liền với các
giá trị xa xưa chứ không phải là một câu chuyện ngụ ngôn đương thời, như một
cái nguồn trôi nổi chẳng thể kiểm chứng nào đó phán.
Quay trở lại với nội dung bức
tranh. Đối với tác giả Gérôme, nó đại diện cho sự bức bối của hội họa, của xã hội.
Bạn có thể thấy, khuôn mặt của người phụ nữ trong bức tranh vừa thể hiện sự giận
dữ, vừa thể hiện sự đau xót. Hãy nhìn vào hoàn cảnh lịch sử của những năm cuối
thế kỉ XIX và nghĩ xem. Đây là thời điểm trường phái ấn tượng mới nổi đang chiếm
ưu thế trên mặt trận nghệ thuật, lấn át nghệ thuật cổ điển. Đây cũng là thời điểm
của chủ nghĩa đế quốc thực dân mới bành trướng mãnh việt. Và đặt trong hoàn cảnh
lịch sử này, các bạn đều có thể đoán được sự phẫn nộ của dân chúng trước các tội
ác của các đế quốc thực dân man rợ ra sao, cũng như tâm tình của tác giả với nền
hội họa thế nào. Khuôn mặt của Veritas biểu lộ sự giận dữ của những người dân ở
những vùng đất thuộc địa cũng như của nhân dân tại chính mẫu quốc, và cũng thể
hiện sự đau xót của tác giả trước sự "xuống cấp" của nền hội họa
đương thời. Hình tượng cây roi trong tay nữ thần Veritas là đại diện cho sự trừng
phạt với đúng cái tên của bức tranh: Veritas sẽ bước ra từ cái giếng thần mà
nàng ẩn náu, cầm chiếc roi da trong tay, nàng sẽ trừng phạt loài người với những
tội lỗi, những suy đồi mà họ đã gây ra.
Vì vậy, viết rằng "bức
tranh này được vẽ năm 1894 dựa trên một câu chuyện dân gian như sau" là
sai hoàn toàn, sai cả về thời gian lẫn về mặt nội dung. Post một bài mang tính
triết học nhưng không chịu tìm hiểu những ý nghĩa cơ bản trong đó thì tốt nhất
là không nên post làm gì.
*
THẾ GIỚI THẦN THOẠI
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire